رگ به رگ شدن و راه‌های درمان آن را بیش‌تر بشناسیم!

رگ به رگ شدن به چه معناست؟

مفاصل توسط کپسول مفصلی پوشیده شده‌اند و توسط نوارهای محکمی از جنس بافت همبند به نام رباط‌، پشتیبانی و محافظت می‌شوند. کل مفصل در داخل غشایی قرار دارد که با مایع مفصلی روان کننده، پر شده است. مایع مفصلی به تغذیه‌ی مفصل کمک می‌کند. رگ به رگ شدن به معنای کشیدگی یا پارگی رباط‌ها یا کپسول مفصلی یا هر دو است. رباط، دو استخوان را در مفاصل بهم متصل نگه می‌دارد.

شایع‌ترین محل رگ به رگ شدن، مچ پا است. رگ به رگ شدن مچ پا بسیار معمول است و حدود ۲۵ درصد از کل آسیب‌های ورزشی را تشکیل می‌دهد.

رگ به رگ شدن چه علائمی ایجاد می‌کند؟

علائم و نشانه‌های رگ به رگ شدن بسته به شدت آسیب متفاوت خواهد بود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد در اطراف مفصل آسیب دیده
• تورم
• کبودی
• اسپاسم عضله
• مشکل در استفاده‌ی کامل از دامنه‌ی حرکتی مفصل
• کاهش انعطاف پذیری و محدود شدن توانایی حرکت دادن مفصل آسیب دیده

ورود به سایت دکترتو

چه دلیلی باعث رگ به رگ شدن می‌شود؟

رگ به رگ شدن هنگامی اتفاق می‌افتد که رباط، بیش از حد کشیده یا پاره شود. در نتیجه مفصل تحت فشار شدید قرار می‌گیرد. شرایط محیطی نامناسب مانند سطوح لغزنده یا ناهموار می‌تواند شما را در معرض آسیب قرار دهد. وقتی عضلات خسته باشند، کم‌تر از مفصل محافظت می‌کنند در نتیجه مفاصل آسیب پذیرتر از حالت عادی هستند. کفش نامناسب، گرم نکردن عضلات قبل از ورزش کردن و عدم استفاده‌ی صحیح از تجهیزات ورزشی، از دیگر مواردی هستند که باعث رگ به رگ شدن می‌شوند. مکانیسم رگ به رگ شدن در هر مفصل متفاوت است.

مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا، یکی از آسیب‌های شایع مفصلی است. راه رفتن یا ورزش روی سطح ناهموار و فرود آمدن نامناسب بعد از پرش اغلب باعث آسیب مچ پا می‌شوند. مکانیسم آسیب دیدگی معمولا به این صورت است که مچ پا به سمت داخل می‌چرخد، به طوری که کف پا رو به بالا حرکت می‌کند. این امر باعث کشیدگی و آسیب دیدن رباط‌های قسمت خارجی یا جانبی مچ پا می‌شود که مفصل را پایدار نگه می دارند.

زانو

از آسیب‌های شایع ورزشی می‌توان به رگ به رگ شدن زانو در اثر چرخش ناگهانی در هنگام فعالیت‌های ورزشی، اشاره کرد. چهار رباط در زانو وجود دارد که به زانو اجازه می‌دهند مانند لولا عمل کند، خم یا صاف شود: رباط‌های جانبی داخلی و خارجی، رباط‌های صلیبی قدامی و خلفی. این رباط‌‌ها زانو را در یک راستا نگه داشته و به فعالیت عضلات چهار سر ران و عضلات همسترینگ کمک می‌کنند. هنگامی که رباط صلیبی قدامی (ACL) در زانو کاملا پاره شود، به عنوان آسیب درجه‌ی ۳ شناخته می‌شود که برای درمان آن معمولا به جراحی نیاز است. 

مچ دست

آسیب دیدگی مچ دست شایع است زیرا ما برای انجام بسیاری از کارها از دستان خود استفاده می‌کنیم. معمولا سقوط یا زمین خوردن بر روی یک دست علت آسیب است اما کارهای تکراری و حرکات ناگهانی نیز عامل رگ به رگ شدن هستند. بعضی از ورزش‌ها مانند بیسبال، بولینگ و تنیس به دلیل نیروهایی که روی مفصل اعمال می‌کنند بیش‌تر از سایر ورزش‌ها فرد را در معرض آسیب دیدگی مچ دست قرار می‌دهند.

انگشت شست

ورزش‌هایی مانند تنیس که در آن‌ها از راکت استفاده می‌شود یا آسیب در اسکی باعث وارد شدن فشار زیاد به انگشت شست می‌شوند. در این حالت رباطی که انگشت شست را به ریشه‌ی آن در دست متصل می‌کند، کشیده می‌شود. این رباط در حین گرفتن و فشار دادن اجسام، انگشت شست را ثابت نگه می‌دارد.

گردن

آسیب دیدگی گردن، پس از یک تصادف رانندگی شایع است. با توقف ناگهانی ماشین، سر و گردن به جلو خم می‌شوند. در حالی که بدن به وسیله‌ی کمربند ایمنی یا کیسه‌ی هوا در جای خود حفظ می‌شود. در این حالت، فشارهای وارد شده بر روی گردن می‌تواند باعث درد شدید و آسیب شود. بعضی اوقات، مهره‌ها آسیب نمی‌بینند اما رباط‌هایی که استخوان‌ها را تثبیت می‌کنند، پاره شده و باعث درد و تورم قابل توجهی می‌شوند. این آسیب‌ها می‌توانند باعث ناپایداری گردن شوند و نخاع را در معرض آسیب قرار دهند.

در زمان رگ به رگ شدن، چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

با توجه به میزان عملکرد و پارگی بافت نرم می‌توان رگ به رگ شدن را به ۳ درجه تقسیم کرد. 

درجه‌ی ۱

درصد کمی از الیاف رباط پاره شده و محل آسیب دیده نسبتا دردناک و متورم است. اما عملکرد و قدرت مفصل تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد.

درجه‌ی ۲

تعداد متوسطی از الیاف رباط پاره شده و محل دردناک و متورم است. عملکرد و قدرت عضو نیز از دست می‌رود.

درجه‌ی ۳

بافت نرم رباط کاملا پاره شده است، عملکرد و قدرت نیز به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. درمان این آسیب‌ها به جراحی نیاز دارد.

پیچ خوردگی خفیف در خانه قابل درمان است. اما برخی آسیب‌هایی که باعث رگ به رگ شدن می‌شوند، می‌توانند شکستگی نیز ایجاد کنند.

اگر نمی‌توانید بر روی مفصل آسیب دیده حرکت کنید یا مفصل تحمل وزن شما را ندارد، اگر مستقیما روی استخوان‌های مفصل آسیب دیده درد داشته باشید یا قسمتی از ناحیه‌ی آسیب دیده بی حس شود، به پزشک مراجعه کنید.

پزشک بعد از معاینه‌، برای تشخیص رگ به رگ شدن از عکس اشعه‌ی ایکس (X-Ray)، سونوگرافی،‌ سی تی اسکن (CT-scan) یا ام آر آی (MRI) استفاده می‌کند.

لیست پزشکان ارتوپدی

 

درمان رگ به رگ شدن و نکاتی که باید رعایت کنید!

اگرچه می‌توانید پس از دو روز، به آرامی از ناحیه‌ی آسیب دیده استفاده کنید، اما برای برای به دست آوردن تحمل وزن یا توانایی حرکت مفصل بدون درد، بهبودی باید تدریجی باشد. بهبودی رگ به رگ شدن ممکن است روزها تا ماه‌ها طول بکشد.

بدون درمان و توانبخشی مناسب، ممکن است عضو آسیب دیده به خوبی بهبود نیابد و دامنه‌ی حرکتی و ثبات خود را از دست بدهد و در نتیجه احتمال پیچ خوردگی‌های مکرر و آسیب‌های بیش‌تر در آینده، افزایش می‌یابد.

به عضو آسیب دیده استراحت دهید

با استفاده از آتل محل آسیب دیده را بی حرکت کنید. با استراحت کافی و درمان مناسب، بعد از ۲ هفته احساس بهتری خواهید داشت. اما در برخی مواقع بهبود رگ به رگ شدن ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها شما را درگیر کند. تا زمان بهبودی از فعالیت‌هایی که باعث درد، تورم یا ناراحتی می‌شوند خودداری کنید. اما تمام فعالیت‌های بدنی را کنار نگذارید. استراحت کنید و سعی کنید وزن خود را بر ناحیه‌ی آسیب دیده تحمیل نکنید.

از ورزش‌های سنگین مانند دویدن تا ۸ هفته خودداری کنید، زیرا خطر آسیب بیش‌تر وجود دارد.

در ساعات اولیه‌ پس از آسیب، یخ بسیار مفید است

کمپرس یخ در کاهش تورم بسیار موثر است. تا زمانی که به مرکز پزشکی برسید، بلافاصله روی منطقه‌ی مورد نظر یخ بگذارید. هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از کیسه‌ی یخ یا حمام یخ و آب استفاده کنید. چند روز اول پس از آسیب دیدگی، هر ۲ تا ۳ ساعت یخ گذاری را تکرار کنید.

در طی چند روز اول از گرما (مانند حمام گرم و کمپرس گرم)، الکل و ماساژ دوری کنید. این موارد باعث تورم اندام آسیب دیده می‌شوند.

فشار بر ناحیه‌ی آسیب دیده با باند پیچی کردن عضو

برای جلوگیری از ورم، ناحیه‌ی آسیب دیده را با باند کشی ببندید. توجه داشته باشید که نباید اندام را خیلی محکم ببندید زیرا ممکن است گردش خون قطع شود. در صورت افزایش درد، ایجاد تورم یا بی حس شدن ناحیه‌ی باندپیچی شده، باند را مقداری شل کنید.

عضو آسیب دیده را بالا بگیرید

ناحیه‌ی آسیب دیده را به خصوص در شب، بالاتر از سطح قلب قرار دهید. این کار باعث می‌شود جاذبه به کاهش تورم کمک کند.

داروهایی برای کاهش درد

داروهای مسکن مانند ایبوپروفن و استامینوفن نیز می‌توانند در کاهش درد مفید باشند. اما به مدت ۴۸ ساعت بعد از آسیب دیدگی نباید ایبوپروفن را مصرف کنید زیرا ممکن است سرعت بهبودی را کاهش دهد.

کمک‌های پزشکی

برای به دست آوردن ثبات و قدرت مفصل یا اندام آسیب دیده، فیزیوتراپی یک گزینه‌ی مناسب است.

برای برخی از آسیب‌ها مانند پارگی رباط، ممکن است جراحی مورد نیاز باشد.

منبع: mayoclinic، healthline، nhs، betterhealth، harvard ،‌webmd، orthoinfo، medicinenet