در این مقاله می‌خوانید:
چرا باید این مقاله را بخوانید؟
همگی ما در طول زندگی اسم فیزیوتراپی به گوشمان خورده است. احتمالا حداقل یک بار نیز سر و کار خودمان، خانواده یا دوستانمان نیز به فیزیوتراپ رسیده است. اما این تخصص همواره در هاله ای از ابهام مانده است. برخی آن را با ورزش درمانی یا ماساژ اشتباه می گیرند. یا نمی دانند که برای چه بیماری هایی می توان به فیزیوتراپیست مراجعه کرد. مجله سلامت دکترتو، در این مقاله فیزیوتراپی را از نو به شما می شناساند. و سوالاتی که در خصوص آن ممکن است پیش بیاید جواب می دهد.
فیزیوتراپی: تعریف
فیزیوتراپی یا فیزیک‌درمانی شیوه‌ای از درمان بیماری‌ها و اختلالات عصبی- ماهیچه‌ای- اسکلتی با استفاده از تجهیزات مکانیکی، جریان‌های الکتریکی، مانورهای دستی، تمرینات ورزشی و عوامل فیزیکی دیگر است. در این روش‌ها از ورزش، نور، پرتوهای فرابنفش و فروسرخ، گرما و جریان برق استفاده می‌شود. فیزیوتراپی حیطه‌ای از پزشکی است. که هدف آن پیشگیری از بیماری‌ها، درمان، توانبخشی، بالا بردن سطح سلامت و بهبود کیفیت زندگی افراد است. تمامی روش‌های درمانی فیزیوتراپی دارای شواهد و پایه علمی و تحقیقاتی است. و با درمان‌هایی مانند طب فیزیکی، کایروپراکتیک، طب سنتی، ورزش‌درمانی و ماساژدرمانی کاملاً متفاوت است.
سه روش اصلی درمان
- تمرین‌درمانی: فیزیوتراپیست به وسیله تجویز؛ انجام و آموزش ورزش‌های درمانی خاص، ماساژ، ورزش در آب (آب‌درمانی)، اقدام به درمان بیمار یا افزایش سطح سلامت می‌کند.
- الکتروتراپی: درمان به وسیله دستگاه‌های ویژه انجام می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً امواج خاصی را (امواج مایکروویو؛ امواج کوتاه رایویی؛ امواج مافوق صوت؛ امواج الکتریکی) که همگی توسط دستگاه به شکل خاصی تولید می‌شوند و تغییر می‌یابند (مُدوله می‌شوند).
- مهارت‌های درمان با دست
مهم‌ترین حیطه‌های فعالیت فیزیوتراپی
شامل پیشگیری و درمان موارد زیر است:
- بیماری‌ها و اختلالات دستگاه ماهیچه ای-اسکلتی
- بیماری‌های دستگاه قلبی-عروقی و تنفسی
- بیماری‌های دستگاه اعصاب محیطی و مرکزی
- بیماری‌های پوستی و سوختگی‌ها
- درد و کنترل درد
- بیماری‌های شغلی
- آسیب‌های ورزشی
زمینه‌های کاربردی فیزیوتراپی در بیماران بستری
- کاهش زمان بستری
- کاهش عوارض بستری
فیزیوتراپیست‌ها چه تخصص‌هایی دارند؟
- فیزیوتراپی ارتوپدیک: متداول‌ترین نوع تخصص فیزیوتراپی، فیزیوتراپی ارتوپدیک باشد. درمان بیمارانی که عمل جراحی داشته‌اند، بیماران مبتلا به ورم مفاصل، التهاب تاندون یا التهاب مزمن تاندون، کشیدگی و پارگی رباط، کشیدگی یا پارگی تاندون یا ماهیچه، کمر درد یا گردن درد، مشکلات زانو ولگن، بیماری‌های شانه، آرنج و مچ دست و بیمارانی که بعد از ترمیم شکستگی احتیاج به بازتوانی دارند.
- منوال تراپی: منوال تراپی، گونه‌ای از تکنیک‌های درمان با دست را که برای اختلالات حرکتی به کار می‌روند را توصیف می‌کند.
- فیزیوتراپی سالمندان: در این تخصص حفظ تعادل بدن و پیشگیری نمودن از افتادن از اهمیت بالایی برخوردار است.
- توانبخشی ورزشی: تخصص در کمک نمودن به بهبود یافتن بعد از آسیب‌دیدگی یا عمل جراحی.
- بدنسازی و تندرستی: مشاوره و درمان در رابطه با برنامه‌های تندرستی و نیازمندی در زمینه‌ی بدنسازی مانند اضافه وزن ، پوکی استخوان، دیابت و …
- درمان دست
- سلامت زنان: تخصص در زمینه‌ی مشکلات زنان نظیر مشکلات بارداری، دردهای لگنی، بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع.
-
توانبخشی صنعتی: کمک به آسیب دیدگان در حین کار.
- فیزیوتراپی کودکان: کمک به کودکانی که به بیماران فلج مغزی، اختلالات رشدی، دستگاه عصبی، و مشکلات ارتوپدیک.
- فیزیوتراپی با آب: در این نوع فیزیوتراپی، خاصیت شناور ماندن روی آب، تلاطم، فشار هیدرواستاتیک و ویژگی‌های گرمایی آب می‌تواند به توانبخشی بیماران کمک کند.
- توانبخشی قلبی و ریوی: کار با بیماران دچار حمله‌ی قلبی، عمل‌های بایپس یا آنژیوپلاستی. و یا بیماران با مشکلات تنفسی، آمفیزوم (جمع شدن هوا در بافت‌های بدن) یا سایر اختلالات مرتبط با قلب یا ریه.
- توانبخشی صدمات ناشی از وارد آمدن ضربه به مغز، آسیب‌های نخاع و دستگاه عصبی: آموزش‌های عملکردی شامل آموزش راه رفتن، آموزش طرز استفاده از ویلچر، آموزش نشستن یا برخاستن از روی تخت و …
- توانبخشی تعادل، گیجی و سرگیجه.
- توانبخشی افراد دارای قطع عضو
- مراقبت از زخم.
- فیزیوتراپی بالینی الکتروفیزیولوژیکال: در این نوع فیزیوتراپی، تست‌های الکترو نورو فیزیولوژی نظیر بررسی هدایت عصبی و الکترومیوگرافی انجام می‌شود.
- توانبخشی بیماری لنف ادم
- پیشگیری و توانبخشی پوکی استخوان.
آیا فیزیوتراپی درد دارد؟
یکی از اهداف اولیه‌ی بسیاری از بیماران، آسوده شدن از درد است. متخصصین فیزیوتراپی تمرینات مناسبی را به بیمار ارائه می‌دهند که نه تنها درد را تسکین می‌دهد بلکه دامنهی حرکت، قدرت و استقامت بدن را بازیابی می‌کند. در برخی از موارد، تکنیک‌های فیزیوتراپی دردناک هستند. برای مثال، بازیابی دامنهی حرکتی زانو بعد از عمل جراحی تعویض مفصل و یا بازیابی دامنهی حرکتی شانه بعد از عمل جراحی شانه، ممکن است دردناک باشد. فیزیوتراپیست انواعی از تکنیک‌ها را ارائه می‌دهد تا به بیمار کمک کند که تا جایی که ممکن است به اهداف درمانی خود نایل آید. خیلی مهم است که اطلاعات مربوط به شدت درد، تعداد دفعاتی که درد بروز پیدا می‌کند و طول مدت استمرار درد را با فیزیوتراپیست‌تان در میان بگذارید. بدون این اطلاعات، برای متخصص فیزیوتراپی سخت است که برای شما یک برنامه‌ی درمانی تنظیم کند.
آیا در جلسات فیزیوتراپی ماساژ هم دریافت می‌شود؟
ماساژ ممکن است بخشی از درمان شما باشد. ماساژ معمولا به سه دلیل انجام می‌شود: تسهیل بازگشت خون سیاهرگی از ناحیه‌ی متورم به قلب، ریلکسیشن ماهیچه‌های سفت شده، تسکین درد. بر خلاف تصور عمومی ماساژ، گردش خون را افزایش نمی‌دهد.
آیا میتوان به هر کلینیک فیزیوتراپی مراجعه کرد؟
در اکثر موارد، بیمار این حق را دارد که هر کلینیک فیزیوتراپی را که تمایل دارد انتخاب نماید.
آیا فیزیوتراپیست می‌تواند به تشخیص بیماری بپردازد؟
در بسیاری از موارد، متخصصین فیزیوتراپی نمی‌توانند به تشخیص بیماری بپردازند. این کار، وظیفه‌ی پزشک است. متخصصین فیزیوتراپی اعضای مهمی از تیم درمانی شما را تشکیل می‌دهند اما این پزشکان هستند که به عنوان مراقبین سلامت، به تشخیص بیماری می‌پردازند.
چگونه یک فیزیوتراپیست انتخاب کنیم؟
هنگامی که به دنبال انتخاب یک فیزیوتراپیست هستید نکاتی وجود دارد که می‌بایست آن‌ها را در نظر بگیرید:
- فیزیوتراپیست می‌بایست دارای مجوز باشد.
- در جلسه‌ی اول، بیمار می‌بایست سوابق کامل پزشکی خود را در اختیار فیزیوتراپیست قرار دهد. و فیزیوتراپیست نیز قبل از انجام هر گونه درمانی، می‌بایست بیمار را مورد معاینه بدنی قرار دهد.
- فیزیوتراپیست موارد زیر را برای شما شرح می‌دهد: سوابق پزشکی‌تان، مشکلات یا شکایات فعلی شما، شدت درد، مواردی که مشکل‌تان را بدتر می‌کند. و مواردی که مشکل‌تان را سبک‌تر می‌کند، این مشکل چگونه فعالیت‌های روزانه‌ی شما را تحت تاثیر قرر می‌دهد. یا محدودیت‌های عملکردی شما، تجویز دارو، آزمایش‌ها و سایر رویه‌های مرتبط با سلامتی شما.
- فیزیوتراپیست وضعیت مفاصل نسبت به حالت ایده آل و وضعیت آن‌ها نسبت به یکدیگر را می‌سنجد.
ارزیابی عینی:
سپس متخصص فیزیوتراپی ارزیابی عینی را انجام می‌دهد که ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- معاینه از طریق لمس کردن
- دامنهی حرکتی مفصل
- ارزیابی قدرت عضلانی
- پایش عصب‌ها
- آزمایشات تخصصی
- ارزیابی وضعیت قرار گرفتن بدن و …
تنظیم برنامه:
سپس متخصص فیزیوتراپی از مشکلاتی که دارید یک لیست تهیه می‌کند. و نحوه‌ی درمان این مشکلات را یادداشت می‌کند. او بر اساس اطلاعاتی که شما در اختیارش قرار می‌دهید یک برنامه تنظیم می‌کند. این برنامه شامل تعداد جلسات در هفته است که باید به فیزیوتراپی مراجعه نمایید. تعداد هفته‌‌هایی که به درمان احتیاج دارید، برنامه‌هایی که در منزل باید انجام دهید. آموزش بیمار، اهداف کوتاه مدت یا بلند مدت و اینکه بعد از اتمام جلسات فیزیوتراپی چه چیزی مورد انتظار است؟ این برنامه بر اساس اطلاعاتی که شما ارائه می‌دهید، اطلاعاتی که پزشک‌تان در اختیار متخصص فیزیوتراپی قرار می‌دهد و اطلاعاتی که خود متخصص فیزیوتراپی به دست می‌آورد ساخته می‌شود.
نکاتی در مورد فیزیوتراپی
- طول هر جلسه درمانی معمولا ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است.
- اینکه به چند جلسه فیزیوتراپی نیاز دارید، از یک بیمار به بیمار دیگر کاملا فرق می‌کند.
- این موضوع به تشخیص نوع بیماری شما، شدت آسیب و صدمه، سوابق پزشکی‌تان و موارد دیگری بستگی دارد.
- فرآیند مراقبت می‌بایست شامل انواعی از تکنیک‌ها باشد. این تکنیک‌ها ممکن است عبارت باشند از تکنیک‌های عملی، کار روی بافت‌های نرم، تمرینات درمانی و در برخی از موارد گرما، سرما، تحریک الکتریکی و آلتراسوند.
- چک کنید که کلینیک انتخابی شما آیا دارای بخش یا خدماتی هست که بتواند بیماری شما را درمان کند.
- کلینیکی که انتخاب می‌نمایید آیا با بیمه‌ی شما قرارداد دارد یا اگر قرار داد ندارند قصد دارند شما را پذیرش کنند.
- مکان کلینیک باید به شما نزدیک باشد.
- از آن جایی که نشستن در ماشین و رانندگی کردن اغلب اوقات مشکلات ارتوپدیک را بدتر می‌کند. لذا اگر برای رسیدن به کلینیک فیزیوتراپی که انتخاب کرده‌اید لازم است مسافت طولانی را رانندگی کنید حتما باید دلیل قانع کننده‌ای داشته باشید.
منبع: physicaltherapyfirst
