مجله پزشکی اس اچ پلاستیک خلط خونی نشانه چیست و چه درمانی دارد؟ - اس اچ پلاستیک

در این مقاله می‌خوانید:

خلط خونی (هموپتزی) چیست؟

خلط خونی یا هموپتزی به دفع خون از مجاری تنفسی گفته می شود. خون موجود در خلط می تواند در حد رگه های خون و یا در حجم بسیار زیاد باشد. اگر حجم خون در هر بار تخلیه ی خلط بیشتر از ۱۰۰ سی سی و یا بیشتر از ۶۰۰ سی سی در شبانه روز باشد، خطرناک است و مشکل جدی محسوب می شود.

گاهی ممکن است خونی که همراه با خلط خارج شده منشاء تنفسی نداشته و به دنبال خونریزی از سیستم گوارشی باشد که در این حالت به آن هماتمز(بالا آوردن خون از سیستم گوارشی) می گویند. افتراق و تشخیص این دو حائز اهمیت است.

هموپتزی: اگر منشا خون از ریه باشد به رنگ قرمز روشن، کف آلود و گاهی همراه با مخاط است که می تواند پس از سرفه‌ی مداوم یا عفونت ریوی ایجاد شده باشد.

 هماتمز: اگر خون دفع شده از دستگاه گوارش باشد به رنگ قرمز تیره بوده و با علائمی مانند تهوع و استفراغ یا دفع مدفوع تیره و قیری رنگ همراه است. همچنین ممکن است بیمار شرح حالی از مصرف زیاد الکل یا بیماری کبدی بدهد این بیماران معمولا از سوء هاضمه نیز شکایت می کنند.

اگر حجم خون در هر بار تخلیه ی خلط بیشتر از ۱۰۰ سی سی و یا بیشتر از ۶۰۰ سی سی در شبانه روز باشد، خطرناک است.

علایم خلط خونی

خلط خونی ممکن است همراه با هر کدام از علایم زیر دیده شود:

خلط-خونی
خلط-خونی

شایع ترین دلایل خلط خونی چیست؟

خلط خونی می تواند به دنبال علل متعددی ایجاد شود. خون همراه با خلط ممکن است علامتی از یک مشکل جدی باشد. عفونت، سرطان، آسیب به رگ های خونی و بیماری های ریوی همگی ازعللی هستند که می توانند موجب خلط خونی شوند. غالبا خلط خونی نیاز به ارزیابی دارد مگر اینکه به دنبال برونشیت (التهاب راه های هوایی) ایجاد شده باشد زیرا در این حالت بیمار خود به خود بهبود می یابد.

در ادامه به شایع ترین علل خلط خونی می پردازیم:

برونشیت(حاد و مزمن):

به التهاب مجاری هوایی (نای، نایژه ها و برونشیول) برونشیت گفته می شود که به دنبال عفونت توسط باکتری ها و ویروس ها یا دراثرهوای آلوده و سیگار کشیدن ایجاد می شود. برونشیت شایع ترین علت خلط خونی می باشد.

برونشکتازی:

یک بیماری ریوی است که راه های هوایی ریه به صورت دائمی گشاد شده و یکپارچگی مخاط آن از دست رفته است. در این بیماری، بیمار معمولا علائمی مانند سرفه مزمن و خلط سینه دارد.

سرطان ریه:

بیمار با علائمی مانند سرفه مزمن، درد قفسه سینه، کاهش وزن و خلط خونی مراجعه می کند.

کرونا:

خلط خونی به خصوص در افرادی که با ویروس کویید-۱۹ درگیری ریوی دارند گزارش شده است. اما به عنوان یک نشانه ی ثابت و تکراری از کرونا شناخته نمی شود. اگر کرونا دارید؛ تنگی نفس و سرفه و تب به همراه سنگینی قفسه سینه دارید الزاما باید عکسی از ریه شما تهیه شود. اگر خلط خونی را نیز تجربه می کنید باید با پزشک ریه مشورت کنید.

مصرف ضد انعقادها:

برای مثال مصرف بیش از حد داروی وارفارین می تواند موجب خونریزی وبه دنبال آن خلط خونی شود.

ذات الریه (پنومونی):

به عفونت بافت ریه پنومونی یا ذات الریه می گویند.

آمبولی ریه:

به وجود لخته ی خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگ های ریوی که موجب تنگ شدن و یا انسداد کامل رگ می شود آمبولی ریه گفته می شود. بیمار با علائمی مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه و خلط خونی مراجعه می کند.

نارسایی احتقانی قلب:

هنگامی که ساختمان و عملکرد قلب دچار اختلال شود قلب در خون گیری و پمپاژ خون دچار مشکل می شود، که به آن نارسایی احتقانی قلب می گوییم. نارسایی احتقانی قلب غالبا به دنبال تنگی دریچه ی میترال ایجاد می شود.

اندومتریوز ریوی:

رشد بافت اندومتر(بافت داخل رحمی) در جایی بیرون از رحم را اندومتریوز گویند. در اندومتریوز، بافت اندومتر همچنان به فعالیت خود ادامه داده و در هر دوره ی قاعدگی ضخیم شده و خون ریزی می کند. حال اگر این بافت در ریه باشد هر ماه با خلط خونی خود را نشان می دهد.

دیگر دلایل شایع:

  • بیماری های خود ایمنی و التهابی
  • سل (توبرکلوزیس)
  • ضربه و جراحت به قفسه ی سینه
  • ناهنجاری های شریانی وریدی ریه
  • مصرف کوکائین
تشخیص-مکان-خونریزی-در-خلط-خونی
تشخیص مکان خونریزی در خلط خونی

تشخیص دلیل خلط خونی به چه صورت است؟

همانطور که اشاره شد در ابتدا باید از محل دقیق خونریزی اطمینان حاصل کرد. زیرا در صورتی که محل خونریزی ریه یا سیستم گوارشی باشد، ارزیابی و درمان متفاوت خواهد بود. در ادامه مراحل درمان، متخصص ریه با کمک تست های تشخیصی در ابتدا میزان خون ریزی و هرگونه خطر تنفسی را ارزیابی کرده و سپس به بررسی علل خلط خونی می پردازد.

۱: شرح حال و معاینه

اولین قدم گرفتن شرح حال ومعاینه توسط پزشک است که تا حدودی می تواند به تشخیص علل هموپتزی کمک کند.

۲: عکس قفسه سینه

دومین گام گرفتن عکس از قفسه سینه است که با آن می توان توده، تجمع خون یا مایع در قفسه سینه را تشخیص داد. با این وجود ممکن است عکس قفسه سینه در بیماری با خلط خونی نرمال باشد.

۳: سی تی اسکن (CT scan)

سی تی اسکن نیز می تواند با ایجاد تصاویری با جزییات دقیق از ساختار ریه برای تشخیص برخی علل خلط خونی به پزشک کمک کند.

۴: برونکوسکوپی

در برونکوسکوپی پزشک با کمک اندوسکوپ (لوله ای انعطاف پذیر که در انتهای آن دوربین تعبیه شده) از راه دهان یا بینی وارد شده و می تواند مجاری های هوایی و ریه را به طور مستقیم مشاهده کند. با کمک برونکوسکوپی می توان برخی از علل خلط خونی را تشخیص داد.

۵: آزمایش شمارش سلول های خون (CBC)

آزمایش شمارش سلول های خون (CBC) که با آن می توان سلول های خون شامل گلبول های قرمز و سفید و پلاکت ها همچنین سطح هموگلوبین خون را اندازه گیری کرد.

۶: آزمایش ادرار

برخی علل خلط خونی می توانند موجب غیرطبیعی شدن نمونه ادرار بیمار شوند در نتیجه آزمایش ادرار گاهی ضروری است.

۷: تست های انعقادی

عدم توانایی در ایجاد لخته خون می تواند موجب خونریزی و به دنبال آن خلط خونی شود.

۸: اندازه گیری الکترولیت های خونی

با کمک این آزمایش می توان الکترولیت های خون و به دنبال آن عملکرد کلیه را بررسی کرد زیرا برخی علل  می توانند باعث اختلال در عملکرد کلیه شوند.

۹: پالس اکسی متری

پالس اکسی متری دستگاهی است که با کمک آن می توان میزان اکسیژن خون سرخرگ را اندازه گرفت. این وسیله غیر تهاجمی بوده و به سادگی مورد استفاده قرار می گیرد.

۱۰: اندازه گیری گازهای خون شریانی

در این تست میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون اندازه گیری می شود. در بیماری با خلط خونی ممکن است سطح اکسیژن خون کاهش یابد.

درمان خلط خونی چیست؟

هدف از درمان بیمارانی که با خلط خونی مراجعه می کنند در ابتدا قطع خونریزی و بعد از آن درمان بیماری زمینه ای است. با این وجود درمان  با توجه به علت آن متفاوت بوده و می تواند شامل هر یک از موارد زیر باشد:

  • آمبولیزاسیون شریان ریوی:

در این روش پزشک با کمک یک کاتتر از طریق یکی از سرخرگ های ران وارد شده و با تزریق ماده حاجب می تواند عروق ریوی را با یک صفحه نمایش مشاهده کند. پزشک می تواند با این روش محل خونریزی را پیدا کرده و آن را با کمک فنرهای فلزی مسدود کند و معمولا خونریزی متوقف می شود.

رونکوسکوپی علاوه بر تشخیص می تواند برای درمان برخی علل خلط خونی نیز به کار رود. برای مثال با باد کردن بالن و گذاشتن آن در راه های هوایی می توان جلوی خونریزی را گرفت.

در صورتی که خونریزی شدید و تهدید کننده حیات باشد، نیازمند جراحی است. در این شرایط ریه ی آسیب دیده را برمی دارند که آن پنومونکتومی می گویند.

  • شیمی درمانی و اشعه درمانی:

برای درمان سرطان ریه انجام می شود.

  • درمان دارویی:
      • آنتی بیوتیک: برای مثال در درمان پنومونی و سل آنتی بیوتیک تجویز می کنیم.
      • استروئید: برای درمان بیماری های التهابی استفاده می شود.
      • همچنین افرادی که به دنبال مصرف دارو دچار خلط خونی شدید شده اند ممکن است نیاز به دریافت خون یا مصرف داروهای دیگر برای جلوگیری از خونریزی داشته باشند.
  • درمان های خانگی:
      • مرطوب نگه داشتن هوا
      • نوشیدن آب زیاد به خصوص آب گرم برای حفظ رطوبت بدن
      • استفاده از لیمو، زنجبیل، سیر، ریشه ی شیرین بیان، نعنا و عسل
      • غرغره ی آب نمک
درمان-خانگی-خلط
درمان خانگی خلط

چه مواقعی برای درمان خلط خونی به پزشک مراجعه کنیم؟

توجه کنید که فردی که دچار خلط خونی است حتی بدون وجود هر کدام از علائم فوق باید به پزشک مراجعه کند . ساده ترین راه ارتباط با پزشک، مشاوره تلفنی با متخصص داخلی است. زیرا ممکن است مشکلی جدی وجود داشته باشد. همانطور که گفته شد شایع ترین علت خلط خونی، برونشیت حاد است که غالبا خود به خود و بدون نیاز به درمان بهبود می یابد. با این وجود خلط خونی می تواند علامتی از یک مشکل جدی باشد.

در صورت مشاهده هر کدام از علایم زیر باید سریعا به پزشک مراجعه کنید:

  • خلط خونی که بیشتر از یک هفته طول کشیده، یا به مرور تشدید شده یا بعد از مدتی بهبودی دوباره عود کند.
  •  همراه با درد قفسه سینه باشد.
  •  همراه با تب باشد.
  •  همراه با کاهش وزن باشد.
  •  همراه با عرق شبانه باشد.
  •  همراه با تنگی نفس (حتی با فعالیت معمول) باشد.
  • همچنین به یاد داشته باشید بیمارانی که مراجعه می کنند تا زمان مشخص شدن علت و برطرف شدن خطر باید در بیمارستان تحت نظر باشند.

مشاوره با دکتر داخلی

پیشگیری از خلط خونی

خلط خونی گاهی اوقات می‌تواند نشانه بیماری اساسی باشد که اجتناب ‌ناپذیر است، اما راه‌هایی برای کمک به جلوگیری از برخی موارد وجود دارد. اولین راه پیشگیری، انجام اقدامات لازم برای جلوگیری از عفونت‌های تنفسی است که به احتمال زیاد باعث بروز این علامت می‌شوند.

برای جلوگیری از خونی شدن خلط می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • اگر سیگار می‌کشید، استعمال آن را متوقف کنید.
  • اگر احساس می‌کنید ممکن است دچار عفونت تنفسی شوید، آب بیشتری بنوشید. نوشیدن آب می‌تواند به رقیق شدن خلط و بیرون آمدن آن کمک کند.
  • خانه خود را تمیز نگه دارید زیرا گرد و غبار به راحتی وارد مجاری تنفسی می‌شود و در صورتی که به COPD (بیماری انسداد مزمن ریوی)، آسم یا عفونت ریوی مبتلا باشید، می‌تواند ریه‌های شما را تحریک کرده و علائم را بدتر کند. قارچ و کپک نیز می‌توانند باعث عفونت‌های تنفسی و تحریک و در نهایت منجر به خلط خونی شود.
  • برای کمک به جلوگیری از عوارض یا بدتر شدن علائم در اولین فرصت به پزشک داخلی مراجعه کنید. سرفه کردن و خلط ممکن است نشانه عفونت تنفسی باشد.

منبع: webMD

به این پست امتیاز دهید.
بازدید : 706 views بار دسته بندی : بانک اطلاعات ، پزشکی ، علائم تاريخ : 29 آوریل 2021 به اشتراک بگذارید :
دیدگاه کاربران
    • دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
    • دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.