دیفن هیدرامین چیست؟ کاربرد و عوارض داروی دیفن هیدرامین

اسم دیفن هیدرامین و دیفن هیدرامین کامپاند را همگی شنیده‌ایم. به احتمال خیلی زیاد حداقل یک‌بار هم از این شربت ضدسرفه استفاده کرده‌اید. دیفن هیدرامین رایج‌ترین دارو برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا هم محسوب می‌شود و برای درمان گلو درد و سرفه بسیار پرکاربرد است. اما این دارو برای همه سنی مناسب است؟ آیا تاثیر قرقره کردن دیفن هیدرامین مثل خوردن آن است؟ برای بی خوابی در کودکان استفاده کنیم؟ فرق دیفن هیدرامین و دیفن هیدرامین کامپاند چیست؟ برای درمان کرونا هم مناسب است؟

مجله سلامت اس اچ پلاستیک در مقاله پیش‌رو تمامی این سوالات را پاسخ خواهد داد. در صورتی که می‌خواهید با تمامی عوارض و نحوه مصرف دقیق این دارو آشنا شوید می‌توانید از دکتر عفونی یا دکتر گوش و حلق و بینی هم مشورت بگیرید.

دیفن هیدرامین چیست؟

نام رایج دارو:

• دیفن هیدرامین
• Diphenhydramine
• دیفین هیدارمین
• دیفن هیدرامین کمپاند
• دیفن هیدرامین کامپاند

اسامی تجاری داروی دیفن هیدرامین:

• بنادریل
• سامینکس

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

دیفن هیدرامین برای چیست و چه کاربردی دارد؟

داروی دیفن هیدرامین نوعی آنتی هیستامین است که در درمان علائم آلرژی، سرماخوردگی و تب یونجه موثر است. این علائم شامل راش و کهیر، خارش، آبریزش بینی، اشک، خارش چشم، خارش بینی و گلو، سرفه و عطسه می‌شود. از این دارو برای درمان علامتی پارکینسون و واکنش‌های اکستراپیرامیدال هم استفاده می‌شود.

داروی دیفن هیدرامین در پیشگیری و درمان حالت تهوع، استفراغ و گیجی ناشی از مسافرت یا حرکت (مثل بیماری ماشین) کاربرد دارد. علاوه بر این دیفن هیدرامین می‌تواند در افزایش آرامش (ریلکس کردن) و درمان کم‌خوابی هم موثر باشد.

دیفن هیدرامین کامپاند ترکیب دو داروی دیفن هیدرامین و آمونیوم کلراید است. هر ۵ میلی لیتر شربت دیفن هیدرامین کامپاند، حاوی ۱۲.۵ میلی گرم دیفن هیدرامین هیدروکلراید و ۱۲۵ میلی گرم آمونیوم کلراید است. دیفن هیدرامین کامپاند هم با خاصیت آنتی هیستامینی برای کاهش علائم سرماخوردگی کاربرد دارد. علاوه بر آن دیفن هیدرامین کامپاند برای تسکین سرفه‌های خشک و صدادار یا سرفه‌های خلط‌دار هم استفاده می‌شود.

---

تفاوت شربت دیفن هیدرامین کامپاند و ساده چیست؟

شربت دیفن هیدرامین کامپاند دارای آمونیم کلرید است در حالی که دیفن هیدرامین ساده آن را ندارد. به همین دلیل دیفن هیدرامین کمپاند برای از بین بردن سرفه با خلط بسیار موثر است.

از دیگر تفاوت‌های دیفن هیدرامین کامپاند و دیفن هیدرامین ساده دارند در مصرف کودکان است. مصرف دیفن‌ هیدرامین کامپاند در کودکان توصیه نمی‌شود ولی دیفن‌ هیدرامین ساده در کودکان بزرگ‌تر از دو سال با تجویز پزشک منعی ندارد.

نحوه عملکرد داروی دیفن هیدرامین 

عملکرد دیفن هیدرامین به شکل انسداد یک ماده طبیعی هیستامین (ماده‌ای که بدن طی یک واکنش آلرژیک تولید می کند) است. باید توجه کرد که اثرات خشک‌کنندگی دیفن هیدرامین روی علائم دیگر مثل اشک و آبریزش بینی در اثر انسداد ماده‌ی دیگری به نام استیل کولین است.

به صورت کلی دیفن هیدرامین در درمان سرما خوردگی و سرفه استفاده ‌می‌‌شود اما باید توجه داشت که این دارو برای درمان سرماخوردگی و سرفه‌ی کودکان زیر ۶ سال راهکار مناسبی نیست. همچنین بعضی از اشکال دیفن هیدرامین مانند قرص و کپسول برای کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی شود. به همین دلیل در کودکانی که علائم سرماخوردگی دارند تنها در صورت تجویز مستقیم پزشک اطفال یا پزشک عمومی مصرف شود.

چند نکته مهم:

• این محصولات دارویی، درمان‌کننده یا کاهنده طول سرماخوردگی نیستند و می‌توانند عوارض جدی به دنبال داشته باشند. به همین دلیل لازم است به دقت به دوز مصرفی آن توجه کنید.
• از این محصول برای خواباندن کودک استفاده نفرمایید.

---

دیفن هیدرامین برای درمان کرونا مفید است؟

دیفن هیدرامین یکی از داروهای رایج در نسخه بیماران کرونایی است. کرونا با درگیر کردن سیستم تنفسی فوقانی باعث ایجاد علائم زیادی می‌شود. سرفه از علائم اولیه کرونا است. دیفن هیدرامین کامپاند و ساده هر دو برای تسکین سرفه‌های خشک کرونا موثر است.

آبریزش بینی از علائم کرونا امیکرون است. به نظر می‌رسد برای تسکین آبریزش بینی هم این دارو مفید باشد.

اما به شدت توصیه می‌شود در صورتی که علائم کرونا را تجربه کردید و تست کرونای شما مثبت شد، هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک عفونی مصرف نکنید.

---

نحوه مصرف دیفن هیدرامین و دوز مصرفی

برای مصرف صحیح داروی دیفین هیدرامین لازم است از اطلاعات روی جلد دارو به دقت پیروی کنید. اگر پزشک این دارو را تجویز کرده از دستورات پزشک پیروی کنید. 

• قرص،کپسول یا شربت دیفن هیدرامین را همراه غذا یا بدون غذا میل کنید.
• اگر از شکل شربت دیفین هیدرامین استفاده می‌کنید از پیمانه‌ی مخصوص استفاده کنید.
• دوز مصرف داروی دیفن هیدرامین به سن، وضعیت بیماری، و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد.
• همچنین برندها و فرم های مختلفی از دیفن هیدرامین در بازار موجود است. به همین دلیل لازم است راهنمای مصرف دیفن هیدرامین را به دقت مطالعه فرمایید زیرا مقدار آن در محصولات مختلف متفاوت است.
• توجه داشته باشید که دوز دارو را خودسرانه به بیشتر از مقدار تجویزی افزایش ندهید.
• این دارو بدون نسخه و با نسخه در دسترس است.
• حداکثر تاثیر این دارو ۲ ساعت بعد از مصرف است و بعد از ۷ ساعت اثرش کم می‌شود.
• مصرف دیفن هیدرامین کامپاند برای بیش از ۶ بار در یک روز ممنوع است.
• برای جلوگیری از بروز اختلالات حرکتی، دارو را ۳۰ دقیقه پیش از انجام فعالیت هایی مثل مسافرت مصرف کنید.
• درصورتی که برای درمان اختلالات حرکتی یا بی‌خوابی مصرف می‌کنید ۳۰ دقیقه قبل از حرکت یا زمان خواب مصرف بفرمایید.
• اگر پس از ۲ هفته مصرف دیفن هیدرامین کماکان با مشکل خواب مواجه بودید با دکتر داخلی، عمومی یا متخصص گوش، حلق و بینی تماس بگیرید.

مصرف دیفن هیدرامین کامپاند بیشتر از ۶ بار در یک روز ممنوع است.

دوز مصرفی صحیح دیفن هیدرامین چقدر است؟

رینیت آلرژیک، کهیر و سرما خوردگی

• ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم هر ۴ تا ۶ ساعت در صورت نیاز
• دوز حداکثر: ۳۰۰ میلی گرم در روز

بیماری ماشین (تهوع ناشی از حرکت وسایل نقلیه)

• ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم سه تا چهار بار در روز
• دوز اول ۳۰ دقیقه قبل حرکت

بی خوابی

• ۵۰ میلی گرم در روز قبل خواب

عوارض اکستراپیرامیدال

• ۲۵ تا ۵۰ میلی گرم سه تا چهار بار در روز

برای اطلاع از موارد مصرف، نحوه مصرف و عوارض جانبی و تداخلات دارویی دیفن هیدرامین می‌توانید از سرویس مشاوره دارویی اس اچ پلاستیک استفاده کنید و اطلاعات لازم را در کوتاه‌ترین زمان به دست بیاورید.

عوارض جانبی دیفن هیدرامین و دیفن هیدرامین کامپاند

درصورتی که پزشک داروی دیفن هیدرامین را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است. همچنین لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی دیفن هیدرامین را مصرف کرده اند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکرده اند.

مصرف دیفن هیدرامین و دیفن هیدرامین کامپاند ممکن است منجر به عوارضی مثل ناهوشیاری، گیجی، یبوست، ناراحتی گوارشی، تاری دید، خشکی دهان و بینی و چشم و گلو شود. 

شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو خواب آلودگی است. یکی دیگر از رایج‌ترین عوارض داروی دیفن هیدرامین خشکی دهان است. می‌توانید برای رفع آن از آدامس (بدون قند)، مکیدن آبنبات (بدون قند) یا قطعه ی یخ ، نوشیدن آب استفاده کنید.

چنانچه با عوارضی نظیر تغییر خلق (بی قراری،گیجی)، ضربان قلب تند یا نامنظم یا اختلال ادراری مواجه شدید، سریعا به پزشک خود اطلاع دهید.

لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی دیفن هیدرامین نادر است. با این وجود اگر واکنش آلرژیک جدی ای مثل علائم پوستی، خارش، تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید و اختلال تنفسی را تجربه کردید، سریعا از فوریت های پزشکی کمک بگیرید.

با توجه به اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضه ای برخورد کنید که ذکر نشده باشد. در این موارد با پزشک یا دارو ساز مشورت کنید.

چنانچه با عوارضی نظیر تغییر خلق (بی قراری، گیجی)، ضربان قلب تند یا نامنظم یا اختلال ادراری مواجه شدید، سریعا به پزشک عمومی اطلاع دهید.

موارد احتیاط مصرف دیفن هیدرامین 

قبل از مصرف اگر به داروی دیفن هیدرامین حساسیت دارید، این موضوع را با پزشک یا داروساز در میان بگذارید. داروی دیفن هیدرامین ممکن است شامل ترکیبات غیر فعالی باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.

سابقه پزشکی:

چنانچه سابقه‌ی بیماری‌های زیر را دارید حتما با پزشک خود رد میان بگذارید:

• مشکلات تنفسی (آسم، اِمفیزما)
• فشارچشم بالا (گلوکوم)
• مشکلات قلبی
• فشارخون بالا
• مشکلات کبدی
• تشنج
• مشکلات گوارش
• پرکاری تیروئید
• مشکلات ادراری (مثل بزرگی پروستات)

هشدارهای مهم:

• داروی دیفن هیدرامین ممکن است موجب گیجی، ناهوشیاری، تاری دید شما بشود. الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند. لذا از رانندگی و فعالیت‌هایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانیکه در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
• هنگام مصرف دیفن هیدرامین کامپاند و ساده از خوردن الکل پرهیز کنید و در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید.
• قبل از هر گونه جراحی همه‌ی داروهایی که مصرف می‌کنید را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.
• چنانچه پرهیز غذایی خاصی دارید، با توجه به اینکه فرم شربت، قرص جویدنی یا خوردنی داروی دیفن هیدرامین می تواند حاوی قند یا آسپارتام باشد در مورد این دارو از پزشک سوال بفرمایید.
• داروی دیفن هیدرامین حاوی ترکیباتی است که می تواند موجب خواب آلودگی شود. لذا برچسب تمامی داروهای خود را با دقت مطالعه بفرمایید و برای اطمینان بیشتر در طول مصرف دارو از پزشک سوال بفرمایید.
• دیفن هیدرامین ممکن است با نتایج بعضی از آزمایش ها مثل تست پوستی آلرژی تداخل ایجاد کند و موجب نتیجه‌ی کاذب شود. در نتیجه کارکنان آزمایشگاه و پزشکتان را نسبت به مصرف این دارو آگاه سازید.
• هنگام مصرف این دارو از قرار گرفتن در معرض نور خورشید یا جای گرم خودداری کنید.

کودکان می‌توانند شربت دیفن هیدرامین مصرف کنند؟

کودکان ممکن است نسبت به عوارض این دارو حساس تر باشند. هچنین داروی دیفن هیدرامین در نوجوانان ممکن است به جای ناهوشیاری، موجب هیجان بشود. پس در صورتی که می‌خواهید برای کودکان زیر ۱۲ سال استفاده کنید حتما با دکتر اطفال یا مشاور دارویی مشورت کنید.

سالمندان می‌توانند شربت دیفن هیدرامین مصرف کنند؟

سالمندان هم مثل کودکان نسبت به عوارضی مثل ناهوشیاری، گیجی، عدم تعادل (می تواند با عث افزایش خطر زمین خوردن شود)، یبوست یا مشکلات ادراری حساسیت بیشتری دارند.

زنان باردار و شیرده می‌توانند شربت دیفن هیدرامین مصرف کنند؟

برای مصرف داروی دیفن هیدرامین و دیفن هیدرامین کمپاند در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید. چنانچه باردار هستید فقط در صورت نیاز ضروری داروی دیفن هیدرامین را استفاده کنید و در مورد فواید و مضرات آن از پزشک خود کمک بگیرید.

---

تداخلات دارویی دیفن هیدرامین با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی دیفن هیدرامین را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفی تان را باپزشک یا داروساز در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی دیفن هیدرامین نفرمایید. همچنین آنتی هیستامین‌هایی که مصرف پوستی (کرم، پماد، اسپری) دارند، با این دارو می تواند تداخل داشته باشد.

داروهای زیر ممکن است با داروی دیفن هیدرامین تداخل داشته باشد. در صورت مصرف این داروها، پزشک خود را مطلع سازید:

• داروهای دیگری که خواب آلودگی ایجاد می‌کنند (مخدرهایی که کاهنده‌ی سرفه یا درد هستند مثل: کدئین و هیدروکدون)
• الکل
• ماری جوآنا
• داروهای خواب یا ضداضطراب (آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)
• شل کننده ی عضلانی (کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین)
• بقیه ی آنتی هیستامین ها (سیترزین، کلرفنیرامین)

علائم اوردوز دیفن هیدرامین

مصرف بیش از اندازه داروی دیفن هیدرامین ممکن است موجب بروز علائمی مثل خواب آلودگی شدید، تشنج و گشادی مردمک چشم شود. همچنین در کودکان، تغییرات خلق (بی‌قراری، حساسیت‌پذیری، هذیان) می‌تواند قبل از خواب آلودگی رخ دهد. اگر با مصرف داروی دیفن هیدرامین دچار عوارض جدی‌ای نظیر مشکل تنفسی شدید با اورژانس تماس بگیرید.

سوالات متداول

منبع: webMD