در این مقاله می‌خوانید:
سقط جنین و عوارض آن
تصمیم گیری برای پایان دادن به بارداری، هرگز آسان نیست. بعد از سقط جنین، داشتن احساس ناراحتی یا احساس گناه امری طبیعی است. این احساسات می‌تواند در هر فرد به شکل متفاوتی خود را نشان دهد. اگر احساس غم و اندوه شما از بین نرفت، تحریک پذیر و مضطرب شدید یا دچار مشکلات خواب شدید، با پزشک خود صحبت کنید. در صورت نیاز، داروها و مشاوره می‌توانند به درمان افسردگی کمک کنند.
تاکنون اثبات نشده است که سقط ، حاملگی‌های آینده را تحت تأثیر قرار می‌دهد یا خیر، مگر اینکه عوارضی در رحم ایجاد شود.
برای اطلاع و آگاهی از مراقبت های لازم بعد از سقط مقاله ای با عنوان “بعد از سقط جنین چگونه از خود مراقبت کنیم؟” را در مجله سلامت دکترتو بخوانید.
علائم سقط جنین چیست؟
اگرچه سقط در اوایل بارداری می‌تواند با یک دوره‌ی پریودی اشتباه گرفته شود، اما بعد از گذشت ۸ هفته از بارداری این احتمال کم است. اگر در زمان بارداری علائم ذکر شده در زیر را تجربه کردید، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید. علائم سقط جنین شامل موارد زیر است:
چند روش برای سقط جنین وجود دارد؟
علاوه بر سقط خود به خودی که به دلایل مختلف رخ می‌دهد، زنان بارداری که در هفته‌ی ۱۴ تا ۱۶ بارداری هستند، می‌توانند سقط جنین عمدی انجام دهند. در صورت نیاز به خاتمه دادن به بارداری، گزینه‌های مختلفی وجود دارد. گزینه‌ها، شامل سقط جنین با مصرف داروها و سقط جنین با کمک اقدامات جراحی است. هر دو راه برای ختم بارداری در بیماران، ایمن و مناسب و موثر هستند.
نوع روش انتخابی برای سقط جنین در هر فرد به موارد زیر بستگی دارد:
- مدت زمانی که از آخرین قاعدگی فرد گذشته است.
- در دسترس بودن روش انتخابی.
- سن بارداری
- و ترجیح بیمار.
نکته مهم: سقط در سه ماهه‌ی سوم تنها در صورتی انجام می‌شود که جان مادر یا جنین در خطر باشد.
۱: سقط طبیعی یا خود به خودی
سقط طبیعی به معنای دفع جنین و محصولات بارداری قبل از هفته‌ی ۲۰ بارداری است. تقریبا نیمی از سقط‌هایی که در سه ماهه‌ی اول بارداری اتفاق می‌افتد، ناشی از ناهنجاری‌های کروموزومی هستند. کروموزوم‌ها ساختارهای کوچکی در داخل سلول‌های بدن هستند که ژن‌های زیادی را به عنوان واحد اصلی وراثت حمل می‌کنند. ژن‌ها تمام خصوصیات جسمی فرد مانند جنس، رنگ مو، رنگ چشم و گروه خونی را تعیین می‌کنند.
انواع سقط طبیعی یا خود به خودی
سقط جنین انواع مختلفی دارد. بسته به علائم و مرحله‌ی بارداری، پزشک وضعیت شما را تحت عنوان یکی از موارد زیر تشخیص می‌دهد:
- سقط کامل: تمام بافت‌های بارداری از بدن خارج شده است.
- سقط ناقص: مقداری از بافت یا مواد جفتی دفع می‌شوند، اما مقداری از محصولات حاملگی هنوز در بدن باقی مانده است.
- سقط جنین از دست رفته: جنین بدون اطلاع فرد می‌میرد.
- سقط جنین تهدید شده: خونریزی و گرفتگی عضلات احتمال سقط جنین در آینده را نشان می‌دهد.
- سقط جنین اجتناب ناپذیر: وجود خونریزی، گرفتگی عضلات و گشاد شدن دهانه‌ی رحم نشان دهنده‌ی حتمی بودن سقط جنین است.
- سقط جنین سپتیک: به علت عفونت در رحم رخ می‌دهد.
علت سقط طبیعی یا خود به خودی
در اولین هفته‌های بارداری خطر سقط جنین بالاتر است. اما با رسیدن به هفته‌ی ۶ بارداری، این خطر کاهش می‌یابد.علت سقط می‌تواند شامل این موارد باشد:
- عفونت
- قرار گرفتن در معرض خطرات محیطی مانند میزان بالای تابش یا عوامل سمی.
- ضربه.
- چاقی
- بی نظمی هورمونی
- کاشت نامناسب تخمک بارور شده در پوشش رحم
- سن مادر
- ناهنجاری‌های رحم
- باز شدن دهانه‌ی رحم در زمان نامناسب
- سیگار کشیدن
- نوشیدن الکل
- استفاده از داروهای غیرقانونی
- اختلالات سیستم ایمنی بدن از جمله لوپوس
- بیماری شدید کلیوی
- بیماری قلبی مادرزادی
- دیابت کنترل نشده
- فشار خون بالا
- بیماری تیروییدی
- استفاده از داروهای خاصی مانند ایزوترتینوئین
- سوء تغذیه شدید
- و عفونت با باکتری‌های استرپتوکوک گروه B.
پیشگیری از سقط طبیعی یا خود به خودی
به یاد داشته باشید که سقط به این معنی نیست که در آینده دوباره باردار نخواهید شد. بیشتر زنانی که سقط می‌کنند، در آینده بارداری سالمی دارند. نمی‌توان از همه‌ی انواع سقط جلوگیری کرد. با این حال، می‌توانید برای کمک به حفظ بارداری سالم، اقداماتی را انجام دهید. در اینجا چند توصیه برای شما داریم:
- در تمام دوران بارداری خود، به طور منظم اقدامات مراقبتی قبل از تولد را رعایت کنید.
- از مصرف الکل، مواد مخدر و استعمال دخانیات در دوران بارداری خودداری کنید.
- سعی کنید قبل و در حین بارداری وزن مناسب داشته باشید.
- از ابتلا به عفونت جلوگیری کنید. دستان خود را کاملا بشویید و با افرادی که قبلا بیمار بوده‌اند تماس نداشته باشید.
- مقدار کافئین را به کم‌تر از ۲۰۰ میلی گرم در روز محدود کنید.
- مکمل‌های ویتامینی قبل از تولد را مصرف کنید تا اطمینان حاصل کنید که شما و جنینی که در حال رشد است، مواد مغذی کافی دریافت می‌کنید.
- یک رژیم غذایی سالم و متعادل با مقدار زیادی میوه و سبزیجات داشته باشید.
۲: سقط با استفاده از دارو
متوتروکسات، میزوپروستول و میفپریستون از داروهای مورد استفاده برای سقط جنین هستند. داروهایی که برای سقط استفاده می‌شوند می‌توانند باعث عوارض جانبی شوند مانند: تهوع و استفراغ، تب، اسهال. عوارض نادر ممکن است شامل خونریزی، آسیب به دهانه‌ی رحم، عفونت، پارگی رحم و دفع ناقص بافت‌های حاملگی.
ممکن است در موارد زیر، داروها در سقط جنین موثر نباشند:
- وجود دستگاه داخل رحمی (IUD).
- حاملگی خارج رحمی.
- ابتلا به بیماری‌های پزشکی خاص شامل: اختلالات خونریزی، برخی بیماری‌های قلبی یا عروقی، بیماری شدید کبدی، بیماری کلیوی، بیماری ریوی یا تشنج کنترل نشده.
- استفاده از داروی رقیق کننده‌ی خون یا داروهای خاص استروئیدی.
- حساسیت به داروهای مورد استفاده برای سقط.
مشاوره با پزشک
۳: سقط جنین با کمک اقدامات جراحی
سقط با کمک جراحی، فقط در مراکز درمانی قابل انجام است. در سقط جنین به روش جراحی، خطر سقط ناقص کم‌تر است. ۲ نوع سقط جراحی عبارتند از:
- به وسیله‌ی آسپیراسیون
- به وسیله‌ی اتساع و تخلیه (D&E)
سقط جنین به وسیله‌ی آسپیراسیون
در طی این روش، به بیمار داروی مسکن داده می‌شود. دهانه‌ی رحم به وسیله‌ی گشادکننده، باز می‌شود. پزشک یک لوله را که به دستگاه مکش متصل است، از طریق دهانه‌ی رحم وارد آن می‌کند. با کمک این دستگاه، رحم تخلیه می‌شود. بلافاصله پس از عمل، پزشک رحم را بررسی می‌کند تا از خالی بودن آن اطمینان حاصل کند. برای جلوگیری از ابتلا به عفونت نیز برای شما آنتی بیوتیک تجویز می‌شود.
سقط به کمک آسپیراسیون تقریبا ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد، اگرچه ممکن است برای اتساع دهانه‌ی رحم زمان بیش‌تری لازم باشد.
سقط جنین به وسیله‌ی اتساع و تخلیه (D&E)
سقط با این روش، معمولا بعد از هفته‌ی ۱۵ بارداری انجام می‌شود. این روش بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد.
این روش نیز مانند همان روش آسپیراسیون انجام می‌شود. پس از تخلیه‌ی رحم، پزشک از ابزاری فلزی به شکل حلقه به نام کورت استفاده می‌کند تا بافت باقیمانده در رحم را نیز تخلیه کند. با این کار، پزشک اطمینان حاصل می‌کند که رحم کاملا خالی است.
هر کدام از روش‌های سقط در چه زمانی از بارداری قابل انجام هستند؟
- سقط با استفاده از دارو، بعد از گذشت ۷۰ روز یا ۱۰ هفته از بارداری موثر نخواهد بود. اگر ۱۰ هفته یا بیشتر از بارداری خانمی بگذرد، دیگر واجد شرایط انجام سقط جنین با دارو نیست.
- سقط جنین با آسپیراسیون تا هفته‌ی ۱۵ بارداری قابل انجام است.
- معمولا بعد از هفته‌های ۱۴ تا ۱۶، سقط جنین با کمک روش D&E انجام می‌شود.
در سقط جنین چه موقع باید از پزشک کمک بگیرید؟
در صورت تجربه‌ی موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید و یا به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- اگر خونریزی شدید از واژن دارید، یعنی در حال دفع لخته‌ی خون بزرگی به اندازه‌ی یک توپ گلف هستید یا برای مدت بیش از ۲ ساعت یا بیشتر، به علت شدن خونریزی باید در هر ساعت ۱ پد بهداشتی تعویض کنید.
- اگر استفراغ می‌کنید یا نمی‌توانید مایعات مصرف کنید.
- اگر جدیدا دچار شکم درد شده‌اید یا درد شکم شدیدتر شده است.
- اگر علائمی از عفونت مانند تب، سردرد، دردهای عضلانی یا سرگیجه دارید. حتی اگر تب ندارید، ممکن است یک عفونت شدید داشته باشید.
- اگر ترشحات واژن دارید که مقدار آن زیاد شده و بوی بد می‌دهد.
- اگر بیش از ۲ هفته خونریزی دارید (لکه بینی ندارید).
- اگر علائم جدیدی دارید که ممکن است توسط داروها ایجاد شود.
- اگر در طی ۶ هفته پس از سقط، قاعدگی نداشته‌اید.
منبع: Who، Webmd، harvard، healthline، medicalnewstoday، verywellhealth، alberta، mayoclinic، clevelandclinic
