مجله پزشکی اس اچ پلاستیک فنیل افرین چیست و چه عوارضی دارد؟ - اس اچ پلاستیک

در این مقاله می‌خوانید:

فنیل افرین چیست؟

داروی فنیل افرین هیدروکلراید یک مقلد سیستم سمپاتیک است که دارای خاصیت ضد احتقان است و با انقباض رگ های خونی می‌تواند از احتقان و گرفتگی جلوگیری کند و می‌تواند تورم و التهاب را کاهش دهد.

 

فنیل افرین چه کاربردهایی دارد؟

داروی فنیل افرین در بهبود علائم بیماری هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا،  آلرژی، سینوزیت و… استفاده می‌شود. کاربرد این دارو در از بین بردن گرفتگی و احتقان در بینی، چشم ها و گوش هاست. همچنین این دارو می‌تواند در کاهش التهاب و تورم هم موثر باشد و باعث گشاد شدن مردمک ها شود.

توجه داشته باشید، فنیل افرین تنها می تواند به بهبود علائم ناشی از بیماری کمک کند ولی در درمان بیماری نقشی ندارد.

در صورتی که این دارو به صورت تزریقی استفاده شود می تواند اثرات سیستمیک ایفا کند و باعث افزایش فشار خون شود.

 

نحوه عملکرد فنیل افرین به چه صورت است؟

فنیل افرین باعث تنگ شدن عروق خونی و در نتیجه کاهش احتقان می‌شود.

نمونه های تزریقی این دارو با اثر روی عروق بزرگ بدن و تنگ کردن این عروق می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود.

 در واقع فنیل افرین با اثرات موضعی و سیستمیک روی گیرنده های سیستم سمپاتیک می تواند عضلات صاف عروق محیطی تحت تاثیر قرار دهد و باعث انقباض آنها شود.

 

موارد مصرف فنیل افرین

در لیست زیر به مواردی از مصرف فنیل‌ افرین اشاره شده است:

توجه داشته باشید لیست کامل نیست و فقط به موارد شایع اشاره شده است.

  • افت فشار خون
  • گلوکوم زاویه باز
  • شوک
  • گشاد کردن مردمک چشم برای انجام اعمال جراحی یا معاینات چشمی
  • درمان گرفتگی بینی و سینوس ها
  • درمان نعوظ طولانی و دردناک 

 

توجه: مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد و به هیچ وجه جایگزین توصیه‌های پزشک نیست. برای مصرف دارو، آگاهی از عوارض جانبی، تداخل دارویی و موارد مرتبط دیگر لازم است حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.
مشاوره با پزشک

 

نحوه مصرف و دوز مصرفی  فنیل افرین

فرم های از فنیل افرین که در ایران موجود است به شرح زیر است:

  • فرم قطره ی بینی ۰.۵ ٪
  • قطره ی بینی ۰.۲۵٪
  • فرم اسپری بینی ۰.۵٪
  • اسپری بینی ۰.۲۵٪
  • فرم قطره ی چشمی ۰.۱۲٪
  • قطره ی چشمی ۵٪
  • قطره ی چشمی ۱۰٪
  • آمپول ۱۰ میلی گرم/ میلی لیتر

نمونه های دیگری از این دارو مثل قرص های جویدنی وجود دارد که در ایران موجود نیست.

 دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج  و همچنین علت تجویز دارو متفاوت است ولی به طور کلی:

کاهش فشار خون و شوک:

از آمپول های موجود فنیل افرین به صورت تزریق عضلانی، زیر جلدی و یا وریدی استفاده می‌شود.

نامنظمی های ضربان قلب از جمله تاکی کاردی فوق بطنی:

از فرم تزریقی فنیل افرین به صورت وریدی در بیمارستان استفاده می‌شود.

 احتقان و گرفتگی بینی:

بزرگسالان: ۲ تا ۳ اسپری یا قطره از محلول ٪۰.۵ در هر بینی هر چهار ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز

اطفال: بهتر است در کودکان کمتر از ۶ سال فقط با دستور پزشک استفاده شود.

اطفال ۶ تا ۱۲ سال: ۲ تا ۳ اسپری یا قطره از محلول ۰.۲۵٪ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز

اطفال بالای ۱۲ سال: ۱ تا ۲ اسپری یا قطره از محلول ۰.۵٪ در هر بینی هر ۴ ساعت برای حداکثر ۳ تا ۴ روز

 احتقان و قرمزی چشم:

یک تا دو قطره از محلول ۰.۱۲٪ در چشم درگیر دو تا سه مرتبه در روز

جراحی چشم و گشاد کردن مردمک ها به مدت طولانی: 

از محلول های ۵ و ۱۰ درصد استفاده می‌شود.

 

 

عوارض جانبی فنیل افرین

در زیر ازبرخی عوارض جانبی فنیل افرین صحبت شده است. توجه داشته باشید مصرف ممکن است عوارض دیگری داشته باشد که در این مطلب به آنها اشاره نشده است.

  • نامنظمی ضربان قلب (آریتمی)
  • سکته قلبی 
  • خونریزی های مغزی 
  • سردرد 
  • تاری دید 
  • واکنش های حساسیتی شدید مانند التهاب پوست( درماتیت) یا التهاب ملتحمه آلرژیک
  • بازگشت مجدد احتقان و گرفتگی بینی در صورت مصرف بیش از سه روز (rebound (congestion
  •  حساسیت به نور
  •  خشکی و سوزش بینی
  • عطسه
  •  احتباس ادراری
  •  تهوع و استفراغ
  •  افزایش فشار خون
  •  ادم ریوی

 

موارد احتیاط و هشدار در مصرف فنیل افرین

قبل از مصرف دارو در صورتی که هرگونه سابقه حساسیت به فنیل افرین سودوافدرین و یا سایر داروهای این دسته را دارید به پزشک خود اطلاع دهید.

هر کدام از شرایط زیر را قبل از مصرف دارو با پزشک خود در میان بگذارید:

  •  سابقه ی فشار خون بالا
  • هرگونه بیماری های قلبی و عروقی مانند اختلالات ضربان قلب، نارسایی قلبی، بیماری های میوکارد، بیماریهای عروق کرونر و غیره
  • بیماری های کلیوی
  • آسیب های نخاعی 
  • بیماری های عروق محیطی
  • اختلالات تیروئید مثل هایپرتیروئیدی
  • دیابت
  •  مشکلات روحی و روانی مانند اضطراب، افسردگی، اختلال دوقطبی و غیره
  •  بیماری های پروستات و احتباس ادراری
  • بیماری های چشمی از جمله گلوکوم زاویه بسته

 

سایر نکاتی که در مصرف قطره و اسپری های فنیل افرین حائز اهمیت است:

اگر تعداد قطره‌ها زیاد است بین هر قطره ۵ دقیقه صبر کنید.

تنگ شدن برگشتی مردمک ممکن است در افراد مسن یک روز پس از درمان  با فنیل افرین ایجاد شود.

در صورت تغییرات بینایی، بدتر شدن یا بازگشت علائم به پزشک خود مراجعه کنید.

تجویز وریدی دارو ممکن است باعث برادی کاردی شدید و کاهش برون ده قلبی شود بنابراین بهتر است در بیماران مبتلا به برادیکاردی قلبی، نارسایی قلبی، بیماریهای میوکارد یا بیماریهای عروق کرونر شدید با احتیاط استفاده شود‌. همچنین ممکن است باعث افزایش فشار شریان ریوی شود.

 در خصوص مصرف فنیل افرین در بارداری و شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

هرگز بیشتر از میزان تجویز شده دارو مصرف نکنید. زیرا مصرف بیش از حد دارو نه تنها علائم را بهبود نمی بخشد، بلکه می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی جدی شود. به هیچ عنوان داروهای مصرفی خود را به سایر افراد ندهید حتی اگر شرایط مشابهی دارند.

 

تداخلات دارویی فنیل افرین با سایر داروها

در زیر لیستی از داروهایی که می‌تواند با فنیل افرین اختلال ایجاد کند بیان شده است:

  • داروهای مهار کننده ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین، لینوزولاید و غیره

توجه داشته باشید که بین مصرف داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز و فنیل افرین باید حداقل دو هفته زمان باشد.

  • قرص های ضد افسردگی سه حلقه ای مانند آمی‌تریپتیلین
  • داروهای فشار خون مانند متیل دوپا 
  • درمان های قلبی مثل:
    •  بتا بلاکر ها مثل متورال‌، پروپرانولول
    • کلسیم چنل بلاکر ها مانند دیلتیازم، نیفیدیپین و غیره
    • دیگوکسین
  • داروهای درمان سردردهای میگرنی مانند سوماتریپتان
  •  سایر داروهای ضد احتقان 

توجه داشته باشید لیست بالا کامل نیست پس حتماً لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک معالج خود قرار دهید.

 

 

منابع:

medlineplus, webMD, drugs, pubchem, medscape

به این پست امتیاز دهید.
بازدید : 915 views بار دسته بندی : بانک اطلاعات ، پزشکی ، دارو تاريخ : 19 آوریل 2021 به اشتراک بگذارید :
دیدگاه کاربران
    • دیدگاه ارسال شده توسط شما ، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
    • دیدگاهی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با مطلب باشد منتشر نخواهد شد.