آیا کودکان حتما باید واکسن بزنند؟ واکسن کرونا کودکان چه خطراتی ممکن است برای آنها در پی داشته باشد؟ اگرچه تا به امروز تعداد کمتری از کودکان نسبت به بزرگسالان به کرونا مبتلا شده‌اند، اما کودکان نیز ممکن است به ویروسی که باعث ایجاد کرونا می‌شود، آلوده شوند، مبتلا به کرونا شوند و یا ناقل باشند.
جوامع بین‌المللی به همه افراد ۱۲ سال به بالا توصیه می‌کند که برای محافظت در برابر این ویروس، واکسن کرونا دریافت کنند. واکسیناسیون گسترده یک ابزار مهم برای کمک به توقف همه‌گیری کرونا است. افرادی که کاملاً واکسینه شده‌اند می‌توانند فعالیت‌هایی را که قبل از همه‌گیری انجام می‌دادند، از سر بگیرند.
در این مقاله می‌خوانید:
آیا واکسن کرونا کودکان اجباری است؟
خیر. در حال حاضر توصیه می‌شود حتما واکسیناسیون را انجام دهید. کودکان و والدین باید جهت انجام واکسیناسیون تشویق شوند، اما هیچ اجباری در این مورد وجود ندارد.
چرا همه کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله باید واکسینه شوند؟
امید است این اقدام به جلوگیری از اخلال بیشتر در تحصیل آنها کمک کند. عدم حضور در مدرسه در طول دوران همه‌گیری و به‌ویژه در مناطق محروم، برای کودکان فوق‌العاده دشوار بوده است. زدن واکسن کرونا کودکان می‌تواند به کاهش شیوع کرونا کمک کند، اگرچه مانع از شیوع کامل این بیماری در مدارس نمی‌شود.
شواهد نشان می‌دهد که تزریق یک دوز واکسن، خطر ابتلا به نوع دلتا را تا ۵۵ درصد کاهش می‌دهد. همچنین خطر تشدید بیماری یا انتقال آن به شخص دیگر را کاهش می‌دهد.
نکات اجمالی در مورد واکسن کرونا کودکان و نوجوانان
- دراسرع‌وقت واکسن کرونا را برای فرزند خود تهیه کنید.
- واکسن‌های تأییدشده کرونا بی‌خطر و مؤثر هستند.
- واکسن‌های کرونا تحت شدیدترین نظارت ایمنی تولید می‌شود.
- برای واکسیناسیون کرونا هیچ نیازی به وزن بیمار وجود ندارد و دوز واکسن کرونا بسته به وزن بیمار متفاوت نیست.
- امکان ابتلا به کرونا از طریق واکسن کرونا وجود ندارد.
نحوه آماده شدن جهت واکسن کرونا کودکان
- با نکات و اقدامات قبل، حین و بعد از تزریق واکسن فرزندانتان آشنا شوید.
- قبل از تزریق، با فرزند خود در مورد کارایی این واکسن صحبت کنید.
- در مورد هرگونه حساسیتی که فرزند شما ممکن است به آن واکنش نشان دهد، به پزشک یا پرستار اطلاع دهد.
- هنگام قرارگیری در نوبت تزریق به فرزند خود آرامش دهید.
- برای جلوگیری از غش و آسیب‌های مربوط به غش، کودک شما باید در حین واکسیناسیون و به مدت ۱۵ دقیقه بعد از تزریق واکسن نشسته یا دراز بکشد.
- پس از واکسیناسیون کرونا فرزندتان، از شما خواسته می‌شود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه در محل بمانید تا در صورت بروز واکنش آلرژیک شدید و نیاز به درمان فوری، فرزند شما تحت‌نظر باشد.
عوارض جانبی احتمالی واکسن کرونا کودکان
فرزند شما ممکن است برخی از عوارض جانبی را داشته باشد که نشانه‌های عادی از این است که بدن او از محافظت کافی برخوردار شده است.
در بازویی که واکسن تزریق شده است:
در سراسر بدن:
- خستگی
- سردرد
- درد عضلانی
- لرز
- تب
- حالت تهوع
این عوارض جانبی ممکن است بر توانایی کودک در انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر بگذارد، اما باید ظرف چند روز از بین برود. برخی افراد عوارض جانبی ندارند.
در مورد استفاده از مسکن غیر آسپرین و سایر اقداماتی که می‌توانید در خانه انجام دهید تا کودک را آرام کنید، از دکتر داخلی کمک بخواهید. به هیچ وجه توصیه نمی‌شود که به منظور جلوگیری از عوارض جانبی، قبل از واکسیناسیون به کودک مسکن داده شود.
مزایای زدن واکسن کرونا کودکان
کارشناسان معتقدند که زدن واکسن کرونا کودکان مزایای زیادی دارد:
این واکسن به جلوگیری از ابتلای کودکان به ویروس کرونا کمک می‌کند:
اگرچه کرونا در کودکان گاهی خفیف‌تر از بزرگسالان است، اما برخی از کودکان ممکن است دچار عفونت شدید و درگیری ریه شوند، بسیار مریض شده و نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند. همچنین ممکن است کودکان عوارضی مانند سندرم التهابی سیتوکین را تجربه کنند که در این صورت ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته یا علائم طولانی‌مدت که بر سلامت آنها تأثیر می‌گذارد، داشته باشند. این ویروس همچنین می‌تواند باعث مرگ کودکان شود، اگرچه این مورد در بزرگسالان شایع‌تر است.
این واکسن به جلوگیری یا کاهش شیوع کرونا کمک می‌کند:
مانند بزرگسالان، کودکان نیز می‌توانند در صورت آلوده شدن به ویروس کرونا، حتی اگر هیچ علامتی نداشته باشند هم آن را به دیگران منتقل کنند. دریافت واکسن کرونا می‌تواند از کودک و دیگران محافظت کند و احتمال انتقال ویروس را به دیگران، از جمله اعضای خانواده و دوستان، کاهش دهد.
واکسیناسیون کرونا می‌تواند به جلوگیری از گسترش انواع دیگر این ویروس کمک کند:
از ابتدای همه‌گیری، ویروس SARS-CoV-2 که باعث به‌وجودآمدن کرونا شده است، جهش‌یافته است. یکی از این انواع آن یعنی نوع دلتا، نسبت به نسخه‌های قبلی ویروس کرونا مسری‌تر است.
موارد ابتلا به کرونا در بین کودکان در حال افزایش است و به نظر می‌رسد نوع دلتا در آن نقش دارد. کاهش انتقال ویروس با واکسیناسیون، احتمال جهش ویروس در انواع جدید که ممکن است خطرناک‌تر باشد را نیز کاهش می‌دهد.
بااین‌حال، واکسیناسیون ناقص، به این معنی که تنها یک دوز تزریق شده باشد (برای واکسنی که به ۲ تزریق دو دوز نیاز دارد)، به رشد انواع مختلف این ویروس فرصت شکل‌گیری می‌دهد.
واکسن‌های کرونا به محافظت از جامعه کمک می‌کنند:
یکی دیگر از دلایلی که باید واکسن کرونا را برای فرزند خود تزریق کنید، حفظ سلامت افرادی است که در منطقه شما زندگی و کار می‌کنند. هر کودک یا بزرگسال آلوده به ویروس کرونا می‌تواند ویروس را به دیگر افراد جامعه منتقل کند.
این انتقال همچنین فرصتی برای جهش بیشتر ویروس و ایجاد یک نوع جدید ایجاد می‌کند که ممکن است در برابر واکسن‌ها و درمان‌های موجود عفونی‌تر یا مقاوم‌تر باشد. وجود عفونت کمتر در بین جمعیت به معنای احتمال کمتر شیوع عفونت و مرگ شدید در جامعه و همچنین کاهش احتمال ظهور انواع خطرناک ویروس کرونا است.
آیا به کودکان دوز دوم تزریق خواهد شد؟
کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله اگر به دلایل زیر بیشتر در معرض خطر باشند، دو دوز دریافت می‌کنند:
- بیماری‌های عصبی شدید (که می‌تواند شامل فلج مغزی، اوتیسم یا صرع باشد)
- سندرم داون
- ضعف شدید سیستم ایمنی بدن، از جمله برخی از کودکان مبتلا به سرطان
- مشکلات یادگیری عمیق و چندگانه
- بیماری‌های مزمن قلب، ریه و کبد
- همچنین به کودکانی که با کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیف، زندگی می‌کنند نیز تزریق دوز دوم توصیه می‌شود.
چه واکسن هایی برای کودکان مجوز تزریق دارد؟ (آسترازنکا؟ سینوفارم؟ برکت یا…. )
قبل از اینکه واکسن کرونا کودکان خردسال در دسترس قرار گیرد، باید آزمایشات بالینی تکمیل شود. این امر برای اطمینان از بی‌خطر بودن و مؤثر بودن واکسن برای این گروه‌های سنی است.
در آمریکا واکسن Pfizer-BioNTech به افراد زیر ۱۸ سال تزریق می‌شود، اگرچه واکسن Moderna برای تزریق در کودکان در انگلستان نیز مجاز شده است.
ایران در حال بررسی ایمنی واکسن برکت برای کودکان است و بر روی نمونه کوچکی، تست واکسن برکت انجام شده است تا ببینند آیا عوارضی دارد یا ایمن است. فعلا واکسیناسیون کودکان در کشور ما بیشتر با واکسن سینوفارم انجام می‌شود. تزریق سینوفارم از مهر سال ۱۴۰۰ برای افراد زیر ۱۸ سال آغاز شده است و به احتمال زیاد واکسن کوبایی سوبرانا۲ نیز برای تزریق به افراد زیر ۱۸ سال، به سبد واکسیناسیون اضافه خواهد شد.
اولین واکسنی که برای کودکان در اکثر کشورها تأیید شده‌است، Pfizer-BioNTech است. زیرا آزمایشات مرتبط با آن سریع‌تر تکمیل شد.
به‌طورکلی رئیس شرکت فایزر بر این اعتقاد بود که تزریق پیشنهادی واکسن به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا اطلاعات ایمنی و اثربخشی بیشتری را در مورد واکسیناسیون در جمعیت جوان، جمع‌آوری و ارزیابی کنند.
چند کودک بر اثر کووید فوت کرده‌اند؟
تقریباً همه کودکان و نوجوانان در معرض خطر ناچیزی از ابتلا به کرونا هستند. داده‌های انگلستان نشان می‌دهد که حدود ۲۵ کودک در ۱۲ ماه اول همه‌گیری بر اثر بیماری کووید جان باخته‌اند. اکثر آنها مشکلات سلامتی جدی، از جمله اختلالات عصبی پیچیده داشته‌اند.
زدن واکسن کرونا کودکان با بزرگسالان متفاوت است؟
به‌طورکلی دوز تزریقی برای کودکان بسیار کمتر است. دوز تزریقی برای کودکان ۵ تا ۱۱ سال یک سوم دوز بزرگسالان و برای کودکان زیر پنج سال تنها یک دهم دوز بزرگسالان است. این اعداد بر اساس یافته‌های ایمنی و اثربخشی در آزمایشات اولیه به دست آمده است.
اطلاعات کارآزمایی بالینی که به‌صورت آنلاین منتشر شده است نشان می‌دهد که دوزهای مختلف ۱۰ تا ۳۰ میلی‌گرم در گروه‌های سنی مختلف برای واکسن Pfizer-BioNTech در دست آزمایش است. در حال حاضر، کارآزمایی‌هایی برای کودکان شش‌ماهه نیز در حال انجام است. اطلاعات مربوط به کودکان زیر پنج سال پس از ارائه نتایج آزمایشات برای کودکان ۵ تا ۱۱ سال منتشر خواهد شد.
آیا همه کودکان باید واکسینه شوند؟
در حال حاضر می‌دانیم که کودکان به‌ندرت به بیماری شدید مبتلا می‌شوند، اما اگر مشکلات سلامتی زمینه‌ای داشته باشند، خطر بیشتر است. همچنین سهم کودکان در میزان انتقال ویروس هنوز مشخص نیست.
واکسن‌ها بهترین امید ما برای پایان همه‌گیری ویروس کرونا هستند. در حال حاضر چندین واکسن برای بزرگسالان در دسترس است که برخی از آنها نیز می‌تواند برای کودکان ۱۲ سال به بالا تزریق شوند. واکسن کرونا کودکان ۵ تا ۱۲ ساله نیز ممکن است به‌زودی مجاز شود و همانطور که گفته شد آزمایشات بالینی در کودکان شش‌ماهه در حال انجام است.
تحقیقات نشان می‌دهد که واکسن‌های جدید بسیار موثرتر و بی‌خطرتر هستند. واکسن‌ها در حال حاضر با عدم افزایش موارد ناشی از نوع ویروس دلتا، ارتباط ویژه‌ای دارند. این‌گونه مسری‌تر است، با سرعتی هشداردهنده گسترش‌یافته و کودکان بیشتری را مبتلا می‌کند.
فرزند من باید چه واکسنی را تزریق کند؟
تمام افراد واجد شرایط باید سریعا هر واکسنی که در دسترس است، را تزریق کنند. این امر به‌ویژه با افزایش موارد ناشی از گونه‌های مختلف ویروس که مسری‌تر هستند و همچنان با سرعت هشداردهنده‌ای در ایران و جهان در حال گسترش هستند، به‌شدت توصیه می‌شود. چه بیمه درمانی داشته باشید و چه نداشته باشید، واکسن کرونا رایگان است.
آیا نیاز به دوزهای سوم به بالا می‌باشد؟
برخی از نوجوانان و بزرگسالانی که دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و سیستم ایمنی آنها ضعیف شده است، اکنون می‌توانند دوز سوم واکسن را نیز دریافت کنند. دوز اضافی ممکن است به آنها کمک کند که تا آنجا که ممکن است در برابر SARS-CoV-2، ویروسی که باعث کرونا می‌شود، محافظت شوند. تزریق دوز سوم برای افرادی مجاز است که یکی از معیارهای زیر را داشته باشند:
- تحت درمان سرطان فعال برای مقابله با تومورها یا سرطان‌های خون قرار دارند.
- پیوند عضو داشته‌اند و برای سرکوب سیستم ایمنی دارو مصرف کرده‌اند.
- در دو سال گذشته پیوند سلول بنیادی دریافت کرده‌اند یا برای سرکوب سیستم ایمنی از دارو استفاده می‌کنند.
- دارای شرایط ارثی یا ژنتیکی‌ای هستند که باعث مشکلات ایمنی متوسط یا شدید می‌شود.
- عفونت ایدز پیشرفته یا درمان نشده داشته باشد.
- از داروهای کورتیکواستروئید با دوز بالا یا سایر داروها که ممکن است پاسخ سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند، استفاده می‌کنند.
آیا برای ورود به مدرسه واکسن کرونا موردنیاز است؟
مقامات بهداشتی پس از تایید واکسن‌ها، زمان و چگونگی دریافت آن توسط کودکان را اعلام می‌کنند. بااین‌حال، دولت هر کشور به‌صورت جداگانه تصمیم می‌گیرد که کدام واکسن‌ها برای ورود به مدرسه موردنیاز است.
درعین‌حال، مطمئن شوید که فرزندان شما واکسیناسیون مربوط به مقابله با سرخک، آنفولانزا، سیاه‌سرفه و سایر مواردی که پزشک اطفال توصیه می‌کند را دریافت کرده‌اند.
به محافظت از فرزند و خانواده خود کمک کنید
واکسیناسیون کرونا می‌تواند از فرزند شما در برابر ابتلا به کرونا محافظت کند. اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که واکسن‌ها ممکن است به افراد در جلوگیری از انتقال کرونا به دیگران نیز کمک کنند. همانطور که گفته شد آنها همچنین می‌توانند از ابتلای شدید فرزند شما به این ویروس جلوگیری کنند. با واکسیناسیون خود و فرزندان ۱۲ ساله به بالا، از خانواده خود در برابر کرونا محافظت کنید.
آیا نگرانی خاصی در مورد واکسن کرونا کودکان وجود دارد؟
هیچ دارویی کاملاً بی‌خطر نیست و باید توازن بین سود و زیان را بررسی کرد.
به عنوان مثال واکسن Pfizerبا موارد فوق العاده نادر التهاب عضله قلب (میوکاردیت) و التهاب غشای داخلی قلب (پریکاردیت) مرتبط است. مشخص شد که این مورد در پسران شایع‌تر است و احتمال وقوع آن بعد از دوز دوم بیشتر است.
سازمان‌های بهداشت جهانی اقدامات ایمنی مرتبط با واکسن را بسیار جدی دنبال می‌کنند. آنها قبل از تصمیم گیری درباره مجاز بودن واکسیناسیون در گروه‌های سنی مختلف، داده‌های کارآزمایی بالینی موجود را بررسی کرده و واکسن‌ها را از نظر علائم ایمنی در بین مردم به دقت زیر نظر خواهند داشت. امروزه هر دو شرکت Pfizer و Moderna در حال آزمایش واکسن‌های خود برروی کودکان شش‌ماهه هستند.
میوکاردیت در نوجوانان: آیا واکسن کرونا باعث مشکلات قلبی می‌شود؟
از آوریل ۲۰۲۱، بیش از هزار مورد میوکاردیت (التهاب عضله قلب) و پریکاردیت (التهاب غشای داخلی قلب) پس از واکسیناسیون کرونا در ایالات متحده گزارش شده است.
باتوجه‌به صدها میلیون دوز واکسن کرونایی که تابه‌حال تزریق شده است، می‌بینیم که امکان بروز این مشکلات بسیار نادر است. این مشکل بیشتر در نوجوانان و جوانان و مردان اتفاق می‌افتد. میوکاردیت یا پریکاردیت تقریباً در همه موارد خفیف است و به‌سرعت برطرف می‌شود.
اگر در عرض چند روز پس از دریافت دومین تزریق واکسن، شما یا فرزندتان دچار درد قفسه سینه، تنگی نفس یا احساس بی‌اشتهایی شدید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
آیا عوارض واکسن کرونا در همه کودکان یکسان است؟
به‌طورکلی، بله. کودک شما ممکن است در محل تزریق (بالای بازو) متوجه درد شده و بیشتر از حد معمول احساس خستگی کند. سردرد، درد ماهیچه‌ها یا مفاصل و حتی تب و لرز نیز ممکن است رخ دهد. این عوارض جانبی معمولاً موقتی هستند و عموماً ظرف ۴۸ ساعت برطرف می‌شوند.
آیا امکان ابتلا به ویروس کرونا از فرزندم وجود دارد؟
بله، ممکن است کودکی که به ویروس کرونا مبتلا شده است، آن را به شخص دیگری منتقل کند. داده‌های برخی از مطالعات نشان می‌دهد که احتمال دارد کودکان خردسال نسبت به کودکان بزرگ‌تر و بزرگسالان کمتر ویروس کرونا را به دیگران منتقل کنند، اما هنوز هم ممکن است این اتفاق بیفتد.
آیا بازگشت به مدرسه خطر ابتلا یا انتقال ویروس کرونا را در فرزندم افزایش می‌دهد؟
نوع بسیار مسری ویروس کرونا باعث نگرانی کسانی که واکسینه نشده‌اند، از جمله کودکان شده است. با درنظرگرفتن این موضوع، سازمان بهداشت جهانی توصیه‌های خود را به‌منظور پیشگیری از ابتلا به کرونا در مدارس به‌روز کرده است و استفاده از ماسک را برای همه دانش‌آموزان (۲ سال به بالا)، کارکنان، معلمان و بازدیدکنندگان از مدارس، جدای از وضعیت واکسیناسیون و همچنین فاصله فیزیکی و سایر اقدامات احتیاطی اجباری کرده است.
آیا دریافت واکسن کرونا به فرزندم کمک می‌کند که به مدرسه، ورزش و سایر فعالیت‌ها بازگردد؟
بله. واکسیناسیون، همراه با استفاده از ماسک، فاصله‌گذاری فیزیکی و سایر اقدامات احتیاطی، به بازگشت ایمن فرزند شما به مدرسه، ورزش و سایر فعالیت‌های گروهی در آینده کمک می‌کند. هدف از اقدامات پیشگیرانه مانند استفاده از ماسک و واکسیناسیون کودکان واجد شرایط، کمک به حفظ سلامت کودکان، در مدرسه و شرکت در فعالیت‌های جمعی است.
اگر فرزندم به کرونا مبتلا شود، آیا واکسیناسیون کرونا از من محافظت می‌کند؟
با احتمال بسیار بالا، بله. واکسن کرونا بسته به نوع، بین ۷۵ تا ۹۵ درصد احتمال محافظت از شما در برابر علائم شدید ناشی از کرونا را پس از اتمام تزریق دو دوز فراهم می‌کند. به نظر می‌رسد واکسیناسیون در جلوگیری از بستری شدن و مرگ ناشی از کرونا بسیار مؤثر است.
توصیه دکترتو به شما والدین عزیز
در نهایت یک چیز مسلم است: واکسن‌های کرونا از بیماری‌های شدید، بستری شدن و مرگ صدها میلیون نفر از بزرگسالان و نوجوانان جلوگیری می‌کنند. ما منتظر روزی هستیم که کودکان هم بتوانند با امنیت خاطر بالا واکسن‌ها را دریافت کنند. و بتوانند وقت خود را با دوستانشان بگذرانند، با خانواده‌های خود سفر کنند و با خیال راحت از حضور در اجتماعات لذت ببرند. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته باشید، می‌توانید با متخصص عفونی تماس آنلاین داشته باشید و مشاوره بگیرید.
منابع: bbc, channelnewsasia, healthychildren, cdc, hopkinsmedicine, mayoclinic
