فهرست مطالب
خلاصه این مطلب درباره یبوست را در این پادکست گوش دهید
لب
همه ما گاهی دچار یبوست میشویم که دلایل مختلفی دارد و بعضی مواقع نمیتوان علت آن را پیدا کرد. ممکن است دچار یبوست مزمن شوید و برای چند هفته این حالت ادامه داشته باشد. در این شرایط باید به دنبال علت آن باشید و برای درمان بیماری خود اقدام کنید. اگر به طور مداوم دچار خشکی مزاج میشوید، در این مطلب همراه ما باشید تا توضیح دهیم، دلایل آن چیست؟ چگونه میتوان با درمانهای خانگی آن را برطرف کرد؟ آیا قرصی برای این مشکل وجود دارد؟ اگر این عارضه ادامه داشته باشد، خطرناک است؟
یبوست چیست؟
یبوست (به انگلیسی constipation) یکی از مشکلات شایع و بیماریهای دستگاه گوارش است که در آن حرکت روده سختتر میشود و گاهی ممکن است یک بیماری گوارشی باعث بروز آن شود. دستگاه گوارش از دهان شروع شده و به مقعد ختم میشود. همچنین مسئولیت هضم و جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد را بر عهده دارد. روده بزرگ در انتهای دستگاه گوارش قرار دارد، در روده بزرگ آب از مواد هضم شده جذب میشود و مدفوع از حالت مایع به جامد تغییر پیدا میکند.
هر چه مواد هضم شده مدت زمان طولانیتری در روده بزرگ بمانند، به دلیل جذب آب توسط روده، مدفوع سفتتر میشود و یبوست به وجود میآید. نیاز به دفع مدفوع در هر فرد متفاوت است. مثلا بعضی افراد ممکن است روزانه ۳ بار احساس نیاز به دفع داشته باشند، در حالی که بعضی افراد ممکن است چند بار در هفته دفع مدفوع داشته باشند. درصورتیکه بیش از ۳ روز شکمتان کار نکند، مدفوع سفت شده و در دفع آن مشکل به وجود میآید.
یبوست مزمن چیست؟
اگرچه یبوست گاه به گاه بسیار شایع است اما برخی از افراد یبوست مزمن را تجربه میکنند که میتواند در انجام کارهای روزانه اختلال ایجاد کند. یبوست مزمن ممکن است باعث شود افراد برای اجابت مزاج بیش از حد به خودشان فشار بیاورند. درمان یبوست مزمن تا حدی به علت اصلی آن بستگی دارد. با این حال، در برخی موارد، علت آن هرگز پیدا نمیشود. اگر احساس دل درد و ناراحتی شدید دارید و احساس میکنید ممکن است به دلیل یبوست مزمن باشد، توصیه میکنیم از سیستم مشاوره تلفنی دکتر گوارش که در سایت دکترتو برای شما فراهم شده است، استفاده کنید و راهکار مناسبی برای درمان آن بگیرید.
علائم یبوست چیست؟
شما ممکن است در صورت ابتلا، علائم زیر را داشته باشید. علائم یبوست در مردان، زنان و سالمندان تا حد زیادی به هم شباهت دارد و شامل موارد زیر میشود:
- کاهش نیاز به دفع مدفوع
- دشواری در دفع مدفوع (نیاز به فشار بیش از حد جهت خروج مدفوع)
- مدفوع سفت یا کوچک
- احساس عدم تخلیه کامل روده
- کاهش اشتها
- عفونت روده و یبوست
- نفخ شکم
- احساس وجود انسداد در راستروده و رودهها
- بیحالی و کرختی
- بی اختیاری ادراری
- علائم تنبلی روده
- همچنین ممکن است احساس کنید که برای خالی کردن روده خود نیاز به کمکهایی مانند فشار دادن روی شکم یا استفاده از انگشت برای خارج کردن مدفوع دارید.
دلایل و علت یبوست چیست؟
هر کسی ممکن است دچار یبوست شود، اما ریسک ابتلا به یبوست در جنسیت مؤنث، افراد با سن بیشتر از ۶۵ سال، افراد با وضعیت اقتصادی ضعیف و نژادهای غیر اروپایی بیشتر است. برخی از علل آن عبارتاند از:
- تغییرات در مواد غذایی مصرفی یا فعالیتها
- عدم وجود میزان کافی آب و فیبر در مواد غذایی مصرفی
- مصرف زیاد لبنیات
- عدم فعالیت فیزیکی و تحرک مثل ورزش
- مقاومت در دفع مدفوع
- استرس
- تنبلی روده
- استفاده بیش از حد داروهای ملین
- مصرف بعضی داروها به ویژه داروهای ضد درد مانند مواد مخدر، داروهای ضد افسردگی، قرص آهن و داروهای ضد اسید (آنتی اسیدها) که دارای کلسیم یا آلومینیوم هستند.
- اختلالات خوردن
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- بارداری
- مشکلات عصبی و عضلانی دستگاه گوارش
- بیماریهای انسدادی
- بیماری سلیاک (آسیب پرزهای روده ی باریک)
- پولیپ روده
- سرطان روده
- بیماریهای عصبی مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس(ام اس)
- کمکاری تیروئید (به نام هیپوتیروئید)
- دیابت
- سکته قلبی
- پارگیهای ریز در پوست اطراف مقعد
- انسداد در روده
- تنگی روده بزرگ
- سرطان رکتوم و مقعد
- آسیب به اعصاب مربوط به عملکرد بدن
- بیماری پارکینسون
- آسیب نخاعی
- ضعیف شدن عضلات لگن
- دیابت
- پرکاری غده پاراتیروئید
- تیروئید کمکار
۱. علت یبوست در زنان چیست؟
این عارضه در خانمها بیشتر از آقایان شایع است. بهخصوص در زمانهای خاصی مانند بارداری، روزهای قبل از قاعدگی و پس از یائسگی احتمال ایجاد این عارضه بسیار بیشتر میشود. احتمالا علت آن تاثیر هورمونهای زنانه روی دستگاه گوارش است. علت دیگر آن حرکت کندتر غذا در روده زنان نسبت به مردان است.
۲. علت یبوست در بارداری چیست؟
در دوران بارداری به دلیل افزایش هورمون پروژسترون ماهیچههای روده شل میشود. در نتیجه مواد غذایی و مواد زائد در طول دستگاه گوارش بهآرامی حرکت میکنند. گاهی تجویز قرص آهن به کاهش این عارضه کمک میکند. خانمهای باردار باید در طول روز مقدار آب زیادی مصرف کنند.
۳. علت یبوست نوزاد چیست؟
یبوست کودکان موقت بوده و بهسرعت به حالت قبل بازمیگردد. معمولا این عارضه زمانی ایجاد میشود که در رژیم غذایی نوزاد تغییراتی به وجود میآید و علائم هضم نشدن غذا اتفاق میافتد. اضافهکردن مواد غذایی جامد به رژیم کودک یا تغییر وضعیت از شیر مادر به شیر خشک از اصلیترین دلایل ابتلا به این مشکل است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید از مشاوره تلفنی دکتر کودکان در سایت دکترتو استفاده کنید.
۴. علت یبوست شدید چیست؟
گاهی اوقات به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا عدم تحرک کافی این عارضه ایجاد میشود. اما زمانی که شدید باشد، معمولا نشانه یک بیماری بوده یا از عوارض مصرف برخی داروها است. برخی داروهای ضد درد قوی که حاوی کدئین هستند، باعث بروز این عارضه میشوند. همچنین داروهای ایبوپروفن، ناپروکسن، ضدافسردگی، قرص آهن، داروهای ضد تهوع و آنتیهیستامین چنین مشکلی ایجاد میکنند.
برخی از بیماریها و مشکلات پزشکی مانند کمکاری تیروئید، دیابت، سندروم روده تحریکپذیر، سرطان کوروکتال، بیماری پارکینسون و سکته مغزی باعث بروز یبوست به طور شدید میشوند.
۵. علت کار نکردن شکم چیست و کار نکردن شکم بزرگسالان تا چند روز طبیعی است؟
یکی از مهمترین علل کار نکردن شکم مشکل در عملکرد عصب واگ است. عصب واگ عضلات معده و روده کوچک را کنترل میکند. اگر این عصب آسیب ببیند یا از کار بیفتد، عضلات معده و روده کوچک به طور طبیعی کار نمیکنند و حرکت غذا از طریق دستگاه گوارش کند یا متوقف میشود.
روش تشخیص ارتباط یبوست با دیگر بیماری ها چیست؟
یبوست میتواند همراه با علائم دیگر ظاهر شود یا اینکه از نشانههای بیماریهای دیگر باشد. در این بخش این موضوع را بررسی میکنیم که یبوست با دیگر علائم مانند مدفوع خونی یا شکم درد و معده درد نشانه چیست و چه بیماریهایی میتوانند باعث ایجاد آن شوند.
یبوست و علت شکم درد برای چیست؟ گاهی ممکن است این مشکل همراه با شکم درد ظاهر شود. در بیشتر مواقع جای نگرانی است. نیاز شدید به اجابت مزاج یا تجمع گاز در شکم باعث دلدرد خفیف تا متوسط میشوند. اما اگر درد شکم شدید بود یا چندین روز ادامه داشت، باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است بیماریهایی مانند بیماری التهابی روده، سندروم روده تحریکپذیر، کمکاری تیروئید، اضطراب یا دیابت باعث بروز این دو مشکل شده باشند.
گاهی ممکن است به دلیل اختلالات گوارشی در این سیستم علائمی از جمله خشکی مزاج، معده درد، دلدرد و کماشتهایی ظاهر شود. معمولا افرادی که یبوست شدید دارند، در معده خود احساس پری کرده و گاهی دردی حس میکنند. بیماریهایی مانند سندروم روده تحریکپذیر باعث بروز این علائم میشوند. گاهی هم اضطراب یا بارداری این دو عارضه را ایجاد میکند.
ویروس کرونا بیش از هر اندام دیگری روی دستگاه تنفس تاثیر میگذارد. اما برخی از بیماران یبوست را بهعنوان علائم اولیه کرونا گزارش کردهاند. این بیماری میتواند در دستگاه گوارش نیز مشکلاتی را ایجاد کند و علاوه بر این عارضه باعث حالت تهوع و درد شکم شود. همچنین برخی از داروهایی که برای درمان کرونا تجویز میشوند، این عارضه را ایجاد میکنند.
یا در واقع بواسیر چگونه بوجود میاد؟ این عارضه باعث میشود، شخص برای اجابت مزاج به خود فشار وارد کند. زور زدن برای دفع مدفوع در طولانیمدت احتمال ایجاد بواسیر یا هموروئید را بالا میبرد.
خونریزی از مقعد جز علائمی است که باید جدی گرفته شود. گاهی ممکن است علت ایجاد آن بواسیر یا هموروئید باشد. فشار به بواسیر باعث خونریزی آن میشود. اما در برخی مواقع هم مشکل جدیتر بوده و پزشک آزمایشهایی را برای تشخیص سرطان کولورکتال تجویز میکند.
گاهی اوقات زور زدن زیاد برای دفع مدفوع فشار شدیدی وارد کرده و باعث پارگی پوست اطراف مقعد میشود. برخی مواقع مدفوع خونی همراه با این عارضه میتواند نشانه بواسیر یا شقاق مقعدی باشد. اگر مقدار خون در مدفوع زیاد باشد یا مدفوع سیاهرنگ شود، باید به متخصص مراجعه کنید.
سندروم روده تحریک پذیر مشکلاتی را در دستگاه گوارش ایجاد میکند. این عارضه میتواند باعث خشکی مزاج یا اسهال مزمن و نفخ شکم شود. معمولا این بیماری را میتوان با تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی درمان کرد.
درمان یبوست چگونه است؟
چگونه یبوست را درمان کنیم؟ برای پیشگیری و درمان یبوست و پاکسازی روده روشهای مختلفی وجود دارد. ابتدا باید روشهای خانگی را امتحان کنید. درصورتیکه با روشهای معمولا خشکی مزاج برطرف نشد، استفاده از دارو توصیه میشود.
درمان یبوست شدید
متاسفانه در مواقعی ممکن است که یبوست بسیار شدید شده و باعث آزار بیمار شود. صرف نظر از شدت یبوست و درد و ناراحتی که ممکن است برای بیمار ایجاد کند و میتواند بسیار خطرناک هم باشد.
بنابراین باید سریعا به درمان یبوست بپردازید. این نکته را در خاطر داشتهباشید که یبوست شدید زمانی ایجاد میشود که به علائم ابتدایی آن توجه نشود و برای درمان آن اقدامات لازم صورت نگیرد. در این موارد معمولا یبوست شدت پیدا میکند و یه مشکلی صعبالعلاج تبدیل میشود و دیگر نمیتوان تنها به راه حلهای پیش پا افتاده بسنده کرد. بنابراین در صورت مواجهه با یبوست شدید، به متخصص گوارش مراجعه کنید.
نکات زیر میتوانند به بهبود علائم یبوست شدید کمک کنند و یا باعث دفع شوند:
- سعی کنید از مواد غذایی حاوی فیبر بیشتر استفاده کنید.
- غذا بخورید. غذا خوردن یکی از بهترین درمانها برای یبوست است. هنگامی که غذا میخورید، احساس دفع شما شدت پیدا میکند، هرچند که ممکن است احساس دل درد و ناخوشی بکنید اما خوردن به شما کمک میکند.
- آب بخورید. آب خوردن میتواند به بهبودی کمک کند.
- از لوبریکانت برای مقعد خود استفاده کنید.
- میتوانید از ملینهای بدون نیاز به نسخه کمک بگیرید. یکی از این ملینها قرص دینه و یا سیلاکس است.
درمان خانگی یبوست (درمان سریع یبوست در منزل)
برای یبوست چی خوبه؟ برای درمان این عارضه در خانه، مراحل زیر را انجام دهید:
- جهت پیشگیری از ابتلا به یبوست، دو تا چهار لیوان آب اضافی در روز بخورید، مگر اینکه پزشک به شما توصیه کرده باشد که به خاطر دلایل دیگر مصرف مایعات را محدود کنید. بهخصوص در صبح، مایعات گرم را امتحان کنید.
- اضافهکردن میوهها و سبزیجات به رژیم غذایی خود و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از فیبر بسیار کمککننده است. منابع خوب فیبردار عبارتند از میوهها، سبزیجات، حبوبات و نان و غلات کامل (به ویژه سبوس) آلوبخارا و غلات سبوس دار
- اجتناب از مصرف کافئین (جالب است بدانید مصرف کافئین باعث کاهش آب بدن میشود.)
- کاهش مصرف شیر (مصرف محصولات لبنی باعث یبوست میشود.)
- سعی کنید روزانه حداقل ۳۰ دقیقه به ورزش کردن اختصاص دهید. هنگامی که بدن خود را حرکت میدهید، عضلات روده شما نیز فعالتر میشوند.
- زمانی که احساس دفع مدفوع داشتید، دفع مدفوع را به تعویق نیندازید و در اولین زمان ممکن اقدام به دفع مدفوع کنید. سعی کنید زمان مشخصی در روز را به دفع مدفوع اختصاص دهید، مثلا ۱۵ تا ۴۵ دقیقه بعد از صبحانه (مصرف غذا فعالیت روده را تحریک میکند)
- مصرف غذاهایی که فیبر کمی دارند، محدود کنید. مواد غذایی مانند گوشت، شیر، پنیر و غذاهای فرآوری شده ازایندست هستند.
- در این شرایط استفاده از سرویس بهداشتی فرنگی دفع مدفوع را مشکل میکند. اگر از سرویس فرنگی استفاده میکنید، زیر پاهای خود زیرپایی قرار دهید تا زانوها بالا بیایند.
داروی یبوست چیست؟
داروهای مختلفی برای درمان یبوست وجود دارد که پزشک در صورت نیاز میتواند برای شما تجویز کند. باز هم تأکید میکنم که بهتر است برای درمان این عارضه از روشهای خانگی استفاده کنید، اما اگر این عارضه مزمن شد یا شدید بود میتوانید با تجویز متخصص گوارش از داروهای زیر استفاده کنید.
۱. انواع قرص برای یبوست (قرص بیزاکودیل برای یبوست)
داروهای مختلفی وجود دارند که میتوانند به درمان این بیماری کمک کنند. اگر به دنبال مصرف داروهای بدون نسخه هستید، میتوانید از داروی کورکتول، اکس لاکس، کلسیم دوکوزات و قرص دی سیکلومین استفاده کنید. اما زمانی که این نوع داروها مشکل را برطرف نکنند، ممکن است پزشک باتوجهبه علت ایجاد این عارضه داروهایی مانند پلکاناتید، لیناکلوتید یا متیل نالترکسون تجویز کند. قرص سی لاکس نیز میتواند موثر باشد اما بهتر است از طریقه مصرف قرص سی لاکس برای یبوست قبل از مصرف آن مطلع شوید.
قرص بیزاکودیل که به شکل شیاف و یا قرص در داروخانهها در دسترس بیماران وجود دارد و به عنوان یک داروی ملین کاربرد دارد. بیزاکودیل از داروهایی است که میتواند فوقالعاده موثر واقع شود. نحوه عملکرد این دارو به شکلی است که بر روی حرکات روده اثر میکند. این دارو با بیشتر کردن حرکات روده دفع مدفوع را باعث میشود.
بنابراین اگر یبوست شدید داشتید و یا روشهای غیردارویی دیگر در بهبود شرایط شما موثر نبودند، بهتر است که از بیزاکودیل استفاده کنید. مصرف موضعی این دارو شیاف مقعدی و استفاده از آن برای درمان درد مقعدی در اثر یبوست است و اگر بخواهید نوع خوراکی آن را مصرف کنید، میتوانید از قرص بیزاکودیل برای بهبود شرایط خود کمک بگیرید.
۲. ملین قوی برای یبوست شدید
شما میتوانید از یک ملین یا مسهل نیز استفاده کنید. مسهلها انواع مختلفی دارند و بسیاری از آنها داروهای بدون نسخه هستند. هر یک از ملینها به شیوهای متفاوت جهت برطرف کردن یبوست عمل میکنند. از دکتر یا داروساز خود بپرسید که کدام مسهل ممکن است برای شما مفید باشد و چه مدت باید آن را مصرف کنید.
ملینهای مختلفی وجود دارند که میتوانند اجابت مزاج را آسانتر کنند. در جدول زیر، مواردی که میتوانید از آنها بهعنوان ملین بدون نسخه استفاده کنید قرار دارد:
ملین قوی برای درمان مشکل گوارشی | انواع و کاربرد آنها |
---|---|
مکملهای فیبر | این مکملها دفع مدفوع را راحتتر میکنند. شامل پسیلیوم، کلسیم پلی کربوفیل و متیل سلولز میشوند. |
محرکها | این ملینها باعث انقباض روده میشوند. مواردی مانند بیزاکودیل و سنوزید جز این دارها هستند. |
اسموتیکها | این ملینها اسمزی بوده و ترشح مایع در روده را افزایش میدهند. هیدروکسید منیزیم خوراکی، سیترات منیزیم و لاکتولوز جز این دسته از داروها هستند. |
روانکنندهها | روانکنندههایی مانند روغن معدنی باعث حرکت راحتتر مدفوع میشوند. |
۳. قطره دایمتیکون برای یبوست خوب است؟ (قطره برای یبوست نوزاد)
دایمیتیکون دارویی است که معمولا برای درمان نفخ شکم تجویز میشود. یکی از عواملی که روی نفخ تاثیر دارد، یبوست است. البته این دارو در درمان این عارضه تاثیری نداشته و بیشتر روی کاهش علائم آن تمرکز دارد.
داروهای و مسهلها و ملینهای مختلفی وجود دارد که میتوانید بدون نسخه تهیه و از آنها برای درمان یبوست استفاده کنید. پیشنهاد ما این است که از هیچ دارویی بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید. برای اینکه بدانید کدام دارو و ملین و مسهل برای شما مناسب است همچنین میتوانید از سرویس مشاوره دارویی دکترتو استفاده کنید.
۴. شربت آلومینیوم ام جی برای یبوست (شربت برای یبوست شدید بزرگسالان)
شربت آلومینیوم ام جی برای درمان یبوست تولید نشدهاست. این دارو برای درمان رفلاکس معده است. کسانی که اسید معده آنها رفلاکس دارد و در جهت مخالف به داخل لولهی گوارش باز میگردد، احساس سوزش سردل پیدا میکنند. برای درمان این حالت از داروهای آنتی اسید و یا خنثیکننده اسید استفاده میشود. یکی از این داروها آلومینیوم ام جی است.
این شربت میتواند عوارضی داشتهباشد. برخی از عوارض شربت آلومینیوم ام جی شامل اسهال، یبوست، حالت تهوع و سردرد هستند. همانطور که متوجه شدید یکی از عوارضی که شربت آلومینیوم ام جی دارد اسهال است. این عارضه روی برخی از افراد خود را نشان میدهد. بنابراین زمانی که افراد به یبوست دچار میشوند یا به شربت برای یبوست شدید کودکان احتیاج دارید، با استفاده از شربت آلومینیوم ام جی میتوان به این بیماری خاتمه داد.
شربت انجیر برای یبوست کودکان و شربت منیزیم هیدروکساید برای درمان یبوست نیز از شربتهای پرطرفدار و کاربردی هستند که توسط بسیاری از پزشکان عمومی و اطفال تجویز میشوند.
۵. دمنوش برای رفع یبوست
مصرف منظم مایعاتی مانند آب و چای یکی از بهترین راهها برای پیشگیری از یبوست یا درمان آن در صورت بروز علائم است. هرچه آب بیشتری استفاده کنید، رودههای شما بهتر کار میکنند و رطوبت بیشتری در مدفوع شما باقی میماند. چای یا دمنوش نعنا، زنجبیل و بابونه بسیار مناسب هستند.
۶. پماد درمان زخم مقعدی در اثر یبوست
اگر علائم شما در عرض ۱ یا ۲ هفته بهبود نیافت، پزشک شما ممکن است دارویی به نام گلیسریل تری نیترات (GTN) را تجویز کند. این دارو پمادی است که روی کانال مقعدی و معمولاً دو بار در روز استفاده میشود. GTN با گسترش عروق خونی در داخل و اطراف مقعد و افزایش خون رسانی، به کاهش شقاق و کمک به بهبود سریعتر آن عمل میکند.
۷. آمپول برای رفع یبوست بزرگسال
متیلنالترکسون که یکی از آمپولهای تجویزی است، برای درمان یبوست در افراد مبتلا به درد مزمن (مداوم)، که ناشی از سرطان روده نیست اما ممکن است مربوط به سرطان قبلی یا درمان سرطان باشد، استفاده میشود.
۸. شیاف برای یبوست بزرگسالان (کدام شیاف برای یبوست کاربرد دارد؟)
شیاف بیزاکودیل برای یبوست یکی از داروهایی است که کاربرد زیادی دارد. از آنجایی که استفاده از بیزاکودیل به شکل شیاف تنها جذب مخاطی دارد و فرایند جایگذاری شیاف به خودی خود باعث تحریک کولون و دفع مدفوع میشود، اثرگذاری آن بسیار بهتر و عوارض جانبی آن نسبتا کمتر است.
درمان یبوست شدید در طب سنتی
در طب سنتی هم درمانهای مختلفی برای این عارضه در نظر گرفته شده است که مهمترین آنها را در زیر بررسی میکنیم.
۱. درمان یبوست با خاکشیر
خاکشیر برای یبوست مفید است. از خاکشیر بهعنوان یک داروی سنتی در طیف وسیعی از بیماریهای گوارشی مانند سوءهاضمه، یبوست و نفخ شکم استفاده میشود. خاکشیر خاصیت ادرارآور داشته و حرکات روده را بیشتر میکند. در نتیجه این عارضه با چند بار مصرف خاکشیر برطرف میشود.
به میزان لازم، به طور معمول دو قاشق چای خوری، آب و گلاب و خاکشیر را در یک لیوان بریزید و خوب مخلوط کنید. این شیوه طرز تهیه خاکشیر و گلاب برای یبوست میتواند تا حد زیادی به بهبود عملکرد روده کمک کند. زمان مصرف خاکشیر برای یبوست را هم بهتر است از متخصص طب سنتی یا پزشک بپرسید تا در مصرف آن زیاده روی نشود و بهترین نتیجه را بگیرید.
۲. روغن کرچک برای یبوست
روغن کرچک بهعنوان یک ملین حرکت رودهها را افزایش داده و باعث دفع راحتتر مدفوع میشود. بزرگسالان برای درمان این عارضه باید حدود ۱۵ میلیلیتر از روغن را مصرف کنند. میتوانید این روغن را همراه آبمیوه استفاده کنید تا مزه آن شما را اذیت نکند. معمولا ۲ تا ۳ ساعت پس از مصرف روغن اجابت مزاج میکنید. در برخی افراد شاید تا ۶ ساعت طول بکشد. به همین دلیل از مصرف آن قبل از خواب خودداری کنید.
۳. روغن زیتون برای یبوست
روغن زیتون بهعنوان روانکننده در دستگاه گوارش عمل میکند. صبح با معده خالی یک قاشق غذاخوری روغن زیتون بخورید تا روده را تحریک کند. روغن باعث نرم شدن مدفوع شده و اجابت مزاج راحتتر میشود.
۴. برگ سنا برای یبوست
برگ سنا یک گیاه مفید و دارویی است که در مناطق گرمسیری مانند آفریقا و هند میروید. این گیاه خواص بسیاری دارد و میتواند اثرات درمانی متنوعی داشتهباشد. یکی از اصلیترین فایدههایی که برگ سنا دارد این است که برای درمان یبوست و هموروئید مورد استفاده قرار میگیرد.
یکی از دلایل ایجاد هموروئید یا همان بواسیر، یبوست است. زمانی که یبوست برطرف شود، به مرور زمان، هموروئید هم بهبود پیدا میکند. از میان روشهای درمانی میتوان به برگ سنا اشاره کرد. برگ سنا با بهبود حرکات روده و دفع مدفوع میتواند به بهتر شدن یبوست کمک کند. در مصرف این داروی گیاهی احتیاط کنید و از مصرف بیرویه بپرهیزید و میتوانید به جای آن، عرق گیاهی برای رفع یبوست مانند گلاب را جایگزین کنید.
درمان فوری یبوست چیست؟
اگر میخواهید بهسرعت و در عرض چند ساعت مشکل خود را برطرف کنید، بهتر است مکمل فیبر استفاده کنید. اگر مکمل فیبر نمیخورید، از مواد غذایی پر فیبر در وعده غذایی خود استفاده کنید. آب بیشتر بنوشید و در صورت نیاز از داروهای ملین بدون نسخه استفاده کنید. در بیشتر مواقع انجام این اقدامات مشکل را برطرف میکند. اگر با این روشها خشکی مزاج درمان نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
روش درمان یبوست شدید در سالمندان چیست؟
یبوست مزمن در افراد بالای ۶۰ سال شایع است. طبق تحقیقاتی که در مراکز سالمندان انجام شده است، تقریبا ۵۰% این افراد دچار این عارضه هستند. در بیشتر مواقع با تغییر سبک زندگی مانند مصرف بیشتر آب، مصرف غذاهای پر فیبر و پیادهروی مشکل برطرف میشود. از بیخطرترین و رایجترین داروهایی که بسیاری از سالمندان برای رفع این مشکل مصرف میکنند، ملین اسمزی مانند پلیاتیلن گلیکول و داروی مترونیدازول است. این داروها باید روزانه مصرف شود.
بهترین درمان یبوست در کودکان چیست؟
کودکان به دلایل متخلفی ممکن است دچار یبوست شوند. شایعترین دلیل یبس شدن در کودکان رژیم غذایی نامناسب است. روشهای مختلفی برای درمان این عارضه در کودکان وجود دارد که در ادامه آنها را در قالب چند سؤال و جواب پاسخ میدهیم.
۱. راه درمان یبوست نوزاد یک ماهه چیست؟
در نوزادان یکماهه علت یبوست میتواند تغییر وضعیت از شیر مادر به شیر خشک باشد. در این شرایط میتوانید با برخی اقدامات حرکات روده را تسریع کنید. بهآرامی پاهای نوزاد را بالا ببرید و مانند حرکت دوچرخه حرکت بزنید. همچنین میتوانید شکم نوزاد را ماساژ دهید. با متخصص اطفال مشورت کنید و در صورت صلاحدید پزشک بین وعدههای غذایی نوزاد کمی آب به او بدهید.
۲. بهترین راه درمان یبوست کودکان بالای ۳ سال کدام است؟
اگر به دنبال ملینهای طبیعی برای کودک هستید، میتوانید از آب آلو برای درمان این مشکل استفاده کنید. اگر آب آلو با آب دیگری مانند آب سیب یا زردآلو ترکیب شود، تاثیر بیشتری دارد. درصورتیکه میخواهید برای درمان کودک از دارو استفاده کنید، داروی لاکتولوز میتواند گزینه خوبی باشد. این دارو رایجترین دارو برای درمان یبوست در کودکان است.
۳. درمان فوری یبوست کودکان چیست؟
در کودکان این عارضه تقریبا شایع بوده و هر چند وقت یکبار ایجاد میشود. معمولا این عارضه در کودکان علت نگرانکنندهای نداشته و با روشهای ساده درمان میشود. شما میتوانید به کودک خود آبمیوه یا شیره گلابی، انگور یا آلو بدهید. این میوهها ملین هستند. ماساژ شکم نیز به حرکات روده کمک کرده و مدفوع راحتتر دفع میشود. کودک باید در رژیم غذایی خود آب بیشتری مصرف کرده و از غذاهای پر فیبر استفاده کند.
درمان فوری یبوست کودکان با صابون کارساز است؟
یکی از روشهای درمان این عارضه در کودکان تنقیه است. در این روش یک مایع بیخطر با کف صابون یا محلول نمکی ایجاد شده و راستروده را با آن شستشو میدهند. در مورد مقدار صابون استفاده شده باید از پزشک سوال کنید تا مشکلی ایجاد نشود. این روش در ۸۲% از کودکان موثر بوده و تاکنون عارضهای گزارش نشده است.
عوارض یبوست چیست؟
اگر گاهی دچار خشکی مزاج میشوید، عوارضی نداشته و نباید برای آن نگران بود. اما اگر این مشکل را به طور مداوم تجربه میکنید و تبدیل به یک بیماری مزمن شده است، باید قبل از ایجاد عوارض زیر آن را درمان کنید.
اگر یبوست مزمن شود و یا طولانی باشد، عوارض زیر را به همراه خواهد داشت:
- ایجاد بواسیر: بواسیر وریدهای متورم در مقعد است که علت اصلی ظاهرشدن این زائده زور زدن زیاد هنگام اجابت مزاج است.
- شقاق مقعد یا فیشر: بهسختی خارجشدن مدفوع میتواند باعث پارگیهای ریز در مقعد شود شیارهای کوچک در پوست اطراف مقعد که اغلب همراه با خارش، درد و خونریزی هستند.)
- نهفتگی مدفوع یا گیر افتادم مدفوع: زمانی که این عارضه چندین هفته ادامه داشته باشد، باعث میشود، مدفوع در روده تجمع کرده و گیر کند.
- پرولاپس رکتوم یا بیرونزدگی راست روده: زور زدن زیاد برای دفع مدفوع ممکن است باعث بیرون زدن قسمت کمی از راستروده شود.
چه زمانی یبوست در کودکان خطرناک است؟
یبوست در کودکان معمولا زیاد اتفاق میافتد و چندان خطرناک نیست. مخصوصا اگر کودک شما چند وقت یکبار به یبوست دچار شود و این الگوی ثابت اجابت مزاج او نباشد. اما زمانی هم ممکن است که یبوست در کودک مزمن شود و برای مدتی فرزند شما به یبوست مبتلا باشد. در چنین مواردی میتوان نگران شد.
اگر یبوست در کودک مزمن باشد، معمولا نشاندهندهی ایجاد مشکلی جدید و یا هشداردهندهی مشکلی است که از قبل در کودک وجود داشتهاست. زمانی که یبوست چندین بار و پشت سر هم بدون دلیل خاصی در فرزند شما دیدهمیشود، باید او را به دکتر اطفال ارجاع دهید.
زمانی یبوست خطرناک میشود که بیش از دو هفته در کودک ادامه داشتهباشد و پایدار باقی بماند و یا همراه با تب شود. در صورت مشاهدهی هر یک از این دو علامت به تنهایی و یا همراه با هم بلافاصله به دکتر کودکان مراجعه کنید.
چه راه هایی برای پیشگیری از یبوست وجود دارد؟
تمامی روشهای ذکر شده برای درمان خانگی یبوست باید بهعنوان سبک زندگی همیشه انجام شوند. این اقدامات از خشکی مزاج جلوگیری کرده و بهسلامت روده کمک میکنند. برخی از آنها عبارتاند از:
- رژیم غذایی سالم با فیبر زیاد داشته باشید. انواع میوهها، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل را روزانه مصرف کنید.
- روزی ۸ لیوان آب بنوشید. البته نوشیدن مایعات حاوی کافئین مانند قهوه و نوشابه آب بدن را کم میکنند.
- به طور منظم ورزش کنید.
- زمانی که نیاز به اجابت مزاج دارید، برای آن صبر نکنید.
برای درمان یبوست چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر به صورت ناگهانی دچار یبوست همراه با درد و کرامپ شکمی شدید و قادر به دفع مدفوع و یا خارج کردن گاز از خود نشدید، سریعا باید با پزشک خود تماس بگیرید.
در صورت مواجهه با موارد زیر نیز باید به دکتر گوارش مراجعه کنید:
- اگر برای اولین بار دچار یبوست شدهاید و تغییر در شیوه زندگی کمککننده نبوده است.
- وجود خون در مدفوع
- کاهش وزن بدون هرگونه تلاش در این راستا
- درد شدید هنگام دفع مدفوع
- اگر یبوست شما بیش از ۲ هفته طول بکشد.
- تغییر چشمگیر اندازه، شکل و قوام مدفوع
پزشک شما ممکن است جهت تشخیص علت یبوست انجام تستهای زیر را توصیه کند:
- آزمایش مدفوع
- آزمایش خون جهت چک کردن سطح هورمون
- تست جهت چک کردن ماهیچههای مقعد
- تست جهت مشاهده چگونگی خروج مواد زاید از روده بزرگ
- کولونوسکوپی جهت چک کردن وجود احتمالی انسداد در روده بزرگ.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
اگر دچار یبوست شدید هستید یا پس از مدتی با درمانهای خانگی مشکل شما حل نمیشود، باید به متخصص گوارش مراجعه کنید. پزشک باتوجهبه تعداد دفعات اجابت مزاج و علائم دیگر مشکل شما را تشخیص میدهد. گاهی لازم است آزمایشهای تشخیصی مانند آزمایش مدفوع انجام شود. در نهایت داروی مناسب باتوجهبه بیماری شما تجویز میشود.
برای پیداکردن بهترین متخصص گوارش میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی دکتر گوارش نیز وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
سلام وقت بخیر من از ۸ سالگی برای دفع مدفوع آب داغ وارد مقعد و رودم میکردم اما الان که نمیخوام این کارو انجام بدم دیگه نمیتونم چون تا زمانی که آب داغ وارد نکنم نمیتونم دفع انجام بدم میخواستم بدونم این از علائم یبوسته؟
سلام دوست عزیز
با توجه به توضیحات شما مبتلا به یبوست هستید و گاهی کاهش حرکات روده ای هم می تواند مزید بر علت گردد
تحت نظارت متخصص گوارش بهترین درمان را انجام دهید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/gastroenterologist
خوردن سیاه دانه بسیاربسیاراسیابدوتاقاشق مرباخوری یعنی بزرگترازقاشق چایی خوری پرشده شده درحدی که ازپودر پودرتربشه وناشتا بایه ذره عسل باآب داغ مایل به ولرم ناشتاساعت ۶صبح بوخورید وکمی بعدتخم شربتی که ازشب قبلش خیس خورده وژله انداخته باآب داغ بعدازسیاه دانه بخوریدفقط سیاه دانه را شب آسیاب کنید که پودرپودر بشه ودریک ظرف خشک بریزید ونزارید اب بخوره وساعت ۶صبح یه کمی عسل بااب داغ مایل به ولرم دریک لیوان همبزنید وبخوری ونیم ساعت بعدش تخم شربتی که از دیشب خیس خورده را بخورید بعداز مدتی مداوم انجام بدید مشکل شما حل میشه
سلام مهدی عزیز
سپاس از راهنمایی تان
سلام وقت بخیر من از ۸ سالگی برای دفع مدفوع آب داغ وارد مقعد و رودم میکردم اما الان که نمیخوام این کارو انجام بدم دیگه نمیتونم چون تا زمانی که آب داغ وارد نکنم نمیتونم دفع انجام بدم میخواستم بدونم این از علائم یبوسته؟
سلام ، ببخشید منم چند سالی هست به این کار عادت کردم و تا تنقیه انجام ندم تخلیه نمیشم ، اما الان با یکبار تنقیه کامل خالی نمیشه رودم و در واقع باید هر موقع میرم دسشویی چندین مرتبه انجام بدم که کلی طول میکشه و شنیدم که خطرناکه و ممکنه روده داخل شکم سوراخ بشه و مدفوع به بیرون روده راه پیدا بکنه و باعث مرگ بشه ، خواستم بدونم چیکار کردی برای درمانت؟آیا کاری کردید که نتیجه بخش بوده باشه؟ ممنون میشم تجربتون رو با من به اشتراک بزارید
سلام وقت بخیر
من از ۸ سالگی برای دفع مدفوع آب داغ وارد روده و مقعدم میکردم اما الان که نمیخوام دیگه این کار رو انجام بدم دیگه نمیتونم جون تا آب داغ وارد رودم نکنم نمیتونم دفع انجام بدم این از علائم یبوسته؟
با سلام دکتر یبوست من توام با باد شکم است و جلوی دوستان شرمنده میشوم آیا دارویی برای ممانعت این کار هست؟
سلام مهدی عزیز
نفخ یا bloating و یبوست باید مورد معاینه دقیق قرار گیرد.
عوامل عفونی، سندرم های تحریک پذیر و…. می تواند دخیل باشد
لطفا با مراجعه به یک متخصص خوب مشکلتان را رفع کنید
https://doctoreto.com/doctors/speciality/gastroenterologist
قبل از. مدفوع زیاد باد از شکم خارج میشودچکنم
سلام
احتمالا بار میکروبی دستگاه گوارش تان بالاست
بهتر است ابتدا از قرص دایمتیکون استفاده کنید
سلام روزبخیر.
دخترم ۱۳سالش است بیشترازچهارسال است که یبوست خیلی کم اشتهااست سرگیجه داردخیلی بدنش بخارداردمخصوصازمانیکه گرم باشه بارهادکتربردم تازمانی دارومصرف میکنه خوب است وقتی دارو تمام شدبازهمون اش همون کاسه بسیارلاغرهم است چندباربادکتریونانی هم مشوره کردیم هیچ فاییده حاصل نشد
دوست عزیز
یبوست مداوم موجب آسیب روده و کاهش وزن و اشتها می شود. انجام اندوسکوپی و کولونوسکوپی به شناسایی علت و درمان توسط متخصص گوارش کمک می کند. ت.صیه می شود علاوه بر اصلاح رژیم غذایی و بررسی توسط متخصص گوارش فرزند شما از نظر روحی نیز با مراجعه به روانپزشک بررسی شود.
فوقالعده کاربردی بود ممنون
سلام ببخشید پدر من چندروزه که شکمشون کار نمیکنه ولی درد ندارن سنشون هم بالاست
الان چکار کنم؟جای نگرانی هست؟؟
سلام ببخشید پدر من سنشون بالاست چهار روزه که شکمشون کار نکرده ولی درد هم نداشتن الان چکار کنم؟
ازاین همه زحمتی که برای مطلع نمودن ما در مورد هر درد ی کشیدید ممنونم و هر سئوالی که برای مریضی مورد نظرم را داشتم مرقوم فرموده بودید، دعاگوی و سپاسگذارم
سلام ببخشید بچه خواهرمن ۴ سالشه، یبوست داره بعد ۴ روز میکنه
الان چیکار کنیم ؟!
سلام دوست عزیز
یبوست در این سنین باید هر چه سریعتر درمان بشه و چون کودک هستند حتما باید متخصص گوارش داروی مناسب سن رو به ایشون تجویز کنه. مواد غذایی مسهل میتونه استفاده کنه. از این لینک نوبت متخصص گوارش کودکان رو بگیرید.
متخصص گوارش کودکان