در این مقاله می‌خوانید:
دی سیکلومین(Dicyclomine) چیست؟
دی سیکلومین یک داروی گوارشی ضد اسپاسم با خاصیت آنتی موسکارینی است که در زیر گروه داروهای آنتی کولینرژیک تقسیم بندی میشود.
کاربرد دی سیکلومین چیست؟
بیشترین کاربرد دی سیکلومین کنترل سندروم روده ی تحریک پذیر یا IBS ( اختلال شایع که در روده بزرگ اتفاق می‌افتد، علائم و نشانه های آن شامل گرفتگی، درد شکم، نفخ، اسهال، یبوست یا هر دو) است.
نحوه ی عملکرد دی سیکلومین به چه صورت است؟
دی سیکلومین عضلات خاصی را در معده و روده که تحت عنوان عضلات صاف شناخته می‌شوند، تحت تاثیر قرار می‌دهد. دی سیکلومین با تاثیر مستقیم بر عضلات صاف و همچنین به طور غیرمستقیم با مسدود کردن عملکرد گیرنده استیل کولین (نوعی انتقال دهنده عصبی) اسپاسم را کاهش داده و باعث شل شدن عضلات صاف میشود. همچنین این دارو به کاهش علائم گرفتگی و کند کردن حرکات طبیعی روده ها کمک می‌کند.
نحوه ی مصرف دی سیکلومین چگونه است؟
دی سیکلومین را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
دوز مصرفی معمولا ۴ بار در روز از طریق دهان با غذا یا بدون آن مصرف میشود. توجه داشته باشید که مقدار مصرف، فرم دارو و تعداد دفعات مصرف دارو به موارد زیر بستگی دارد:
- سن
- علت مصرف دارو
- وخامت بیماری
- سایر شرایط پزشکی بیمار
- چگونگی واکنش به اولین دوز دارو
- پاسخ به درمان
برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی پزشک ممکن است شما را راهنمایی کند که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج مقدار آن را افزایش دهید. دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
اگر از فرم مایع دی سیکلومین استفاده می کنید دوز را با استفاده از قاشق مخصوص اندازه گیری به دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. قبل از مصرف، دوز مایع را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید.
آنتی اسیدها باعث کاهش جذب دی سیکلومین می‌شوند. دارو را همزمان با داروهای ضد اسید مصرف نکنید. اگر آنتی اسید مصرف می‌کنید آن را بعد از غذا مصرف کنید و قبل از غذا دی سیکلومین بخورید. بهترین زمان مصرف دی سیکلومین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از صرف غذا است.
بدون تایید پزشک دوز خود را افزایش ندهید. مصرف بیش از حد دی سیکلومین وضعیت شما را سریع تر بهبود نخواهد داد و ممکن است خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهید.
مشاوره با پزشک
دوز مصرفی دی سیکلومین
فرم هایی از دی سیکلومین که در ایران موجود است به شرح زیر است:
- قرص دی سیکلومین ۱۰ میلی گرم
- آمپول دی سیکلومین ۲۰ میلی گرم/۲ سی سی
- شربت دی سیکلومین ۱۰ میلی گرم/۵ سی سی
دوز مصرفی دارو بر اساس وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج متفاوت است ولی به طور کلی:
سندروم روده ی تحریک پذیر IBS:
بزرگسالان:
۱۰ تا ۲۰ میلی گرم به صورت خوراکی یا تزریق عضلانی هر ۶ ساعت که بنابر تشخیص پزشک معالج ممکن است تا ۴۰ میلی گرم هر ۶ ساعت افزایش پیدا کند.
حداکثر دوز مصرفی ۱۶۰ میلی گرم روزانه به مدت حداکثر یک تا دو هفته
توجه داشته باشید تزریق آمپول دی سیکلومین فقط عضلانی صورت می گیرد.
نکته: دوزهای بالای ۸۰ میلی گرم در روز برای دوره‌های بیشتر از دو هفته توصیه نمی‌شود.
ملاحظات مربوط به دوز: استفاده از تزریق عضلانی نباید بیشتر از یک تا دو روز باشد. در اسرع وقت تزریق عضلانی را با فرم خوراکی جایگزین کنید. از فرم وریدی به هیچ عنوان استفاده نکنید.
کودکان بالای ۶ ماه:
۵ تا ۱۰ میلی گرم هر ۶ تا ۸ ساعت
حداکثر دوز مصرفی بین ۲۰ تا ۴۰ میلی گرم روزانه
عوارض جانبی
در لیست زیر به شایع‌ترین عوارض جانبی این دارو اشاره شده است. توجه داشته باشید ممکن است عوارض جانبی در مصرف‌کننده مشاهده شود که در لیست زیر به آنها اشاره نشده است:
- سرگیجه، خواب‌آلودگی
- تاری دید
- خشکی چشم، خشکی دهان
- حالت تهوع و استفراغ
- یبوست
- نفخ شکم
- تپش قلب
- اضطراب و بی قراری
خطرناک ترین عوارض این دارو، شامل مشکلات قلبی-عروقی و مشکلات سیستم عصبی مرکزی است.
برای از بین بردن خشکی دهان می‌توانید از آدامس یا آبنبات استفاده کنید. همچنین می توانید آب زیاد بنوشید.
به منظور رفع خشکی چشم می‌توانید از اشک مصنوعی یا سایر مواد روان کننده چشم استفاده کنید.
جهت پیشگیری از ابتلا به یبوست از غذاهای فیبردار استفاده کنید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. ممکن است نیاز به ملین داشته باشید در این باره با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی جدی از جمله:
- کاهش تعریق
- خشکی و برافروختگی پوست
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- از دست دادن هماهنگی بدن
- اختلال گفتار و تغییرات ذهنی و خلقی (مانند گیجی، توهم، عصبی شدن، هیجان غیر معمول)
- مشکل در ادرار کردن
- کاهش توانایی جنسی
- تغییرات بینایی و درد چشم
بلافاصله دی سیکلومین را قطع کرد و به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی با این دارو نادر است، با این حال در صورت مشاهده علائم آلرژیک شدید از جمله:
- بثورات پوستی
- خارش
- تورم به خصوص در صورت، زبان و گلو
- سرگیجه شدید
- و مشکلات تنفسی
فوراً به اورژانس مراجعه کنید.
موارد احتیاط و هشدار در مصرف دی سیکلومین
قبل از مصرف دی سیکلومین اگر به آن حساسیت دارید به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید. قبل از استفاده از این دارو سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید مخصوصاً:
- سابقه ی شخصی یا خانوادگی گلوکوم زاویه بسته
- بزرگ بودن پروستات
- مشکلات ادرار به دلیل انسداد مجاری
- سایر مشکلات معده و روده مانند: انسداد، کولیت اولسراتیو، عفونت، فقدان یا کاهش اسید معده، اسهال عفونی
- پرکاری تیروئید
- مشکلات قلبی مانند: بیماری عروق کرونر، نارسایی احتقانی قلب، تپش قلب، نامنظمی های ضربان قلب
- فشار خون بالا
- مشکلات سوزش معده، رفلاکس اسید و مشکلات مری
- مشکلات خاص سیستم عصبی
- سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد
- میاستنی گراویس MG( بیماری عصبی عضلانی طولانی مدت که منجر به درجات مختلفی از ضعف عضلات اسکلتی می شود مخصوصاً سبب اختلال در ماهیچه های چشمی و بلع میشود.)
- مشکلات کبدی و کلیوی
دی سیکلومین ممکن است باعث خواب آلودگی و گیجی شود یا دید شما را تار کند در هنگام مصرف دارو رانندگی نکنید و کارهایی که نیاز به هوشیاری و دید واضح دارد را انجام ندهید.
در دوران بارداری این دارو، فقط در مواردی که ضرورت داشته باشد بهتر است استفاده شود. خطرات و فواید را از پزشک خود بپرسید.
دی سیکلومین به شیر مادر منتقل میشود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. توصیه میشود هنگام استفاده از این دارو از شیر دادن خودداری کنید.
استفاده از این دارو در کودکان کمتر از ۶ ماه می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی مانند: تشنج، ایست تنفسی و مرگ شود. از دادن دی سیکلومین به کودکان کمتر از ۶ ماه جداً خودداری فرمایید.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است نحوه ی عملکرد دارویی شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این لیست شامل همه تداخل های دارویی احتمالی نیست پس لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید داشته باشید و آن را با پزشک خود به اشتراک بگذارید.
- سایر داروهای آنتی کولینرژیک مانند آتروپین
- سایر داروهای ضد اسپاسم مانند کلیدینیوم سی
- داروهای خاص که برای درمان پارکینسون استفاده میشود.
- آنتی آریتمی ها مانند پروکاینامید، کوئینیدین و غیره
- ضد افسردگی ها مخصوصاً داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای مثل آمی‌تریپتیلین
- کورتیکواستروئید ها
- آنتی هیستامین ها مانند سیتریزین، دیفن هیدرامین، لوراتادین
- داروهای خواب آور و ضد اضطراب ها مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم و غیره
- برخی از ضد اسیدها مانند امپرازول و پنتوپرازول
- داروهای مهار کننده ی مونوآمین اُکسیداز (MOA) مانند سلژیلین
- پتاسیم کلراید
- الکل و ماری جوانا
دی سیکلومین همچنین می‌تواند بر روی جذب برخی از داروها اثر بگذارد؛ مانند: لوودوپا، برخی داروهای ضد قارچ مانند کتوکونازول و ایتراکونازول، برخی از اشکال دارویی دیگوکسین.
علائم اوردوز
اگر کسی بیش از حد دارو را مصرف کرد و علائم جدی مانند مشکلات تنفسی داشت، سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
به صورت کلی علائم مصرف بیش از حد این دارو عبارتند از:
- مردمک های بزرگ و گشاد
- خشکی پوست
- تب
- سرگیجه شدید
- تشنگی شدید
- مشکل در بلع
- تغییرات ذهنی و خلقی مانند گیجی، هیجان غیرمعمول، توهم
- ضربان قلب سریع و نامنظم
- ضعف عضلانی
- عدم توانایی در حرکت (فلج اندام)
- تنفس کند
- تشنج
مشاوره با پزشک
منبع:
