آزمایش پاپ اسمیر و هر آنچه که خانم ها باید در مورد آن بدانند

آزمایش پاپ اسمیر چیست؟

آزمایش پاپ اسمیر، روشی برای غربالگری سرطان دهانه ی رحم در زنان است. آزمایش پاپ اسمیر به عنوان یک آزمایش تشخیصی؛ از مهم ترین و پرکاربردترین آزمایش هاست که بارها اسم آن را شنیده ایم. تست پاپ اسمیر شامل جمع آوری نمونه ی سلول ها از دهانه ی رحم است. دهانه ی رحم، قسمت انتهایی و باریک رحم است که در داخل واژن قرار دارد. پاپ اسمیر می تواند سلول های پیش سرطانی موجود در دهانه ی رحم را تشخیص دهد و به نوبه ی خود به خانم ها در پیشگیری از سرطان دهانه ی رحم کمک کند. انجام و تفسیر نتیجه آزمایش پاپ اسمیر توسط دکتر زنان صورت می گیرد.

سرطان دهانه ی رحم اغلب توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. اچ پی وی معمولا از طریق رابطه ی جنسی از طریق دستگاه تناسلی یا مقعد، گسترش می یابد. ویروس HPV انواع مختلفی دارد. برخی از سویه ها با انواع خاصی از سرطان ارتباط بیشتری دارند.

در مقاله “لیست آزمایش های لازم برای چکاپ کامل بدن“ می توانید راهنمایی کامل از چکاپ های لازم برای سلامت را مطالعه کنید.

تست پاپ اسمیر شامل جمع آوری نمونه ی سلول ها از دهانه ی رحم است که به تشخیص و پیشگیری از سرطان دهانه رحم کمک می کند.

تست پاپ اسمیر سرطان دهانه ی رحم را تشخیص می دهد؟

تشخیص زودهنگام سرطان دهانه ی رحم با انجام آزمایش پاپ اسمیر میسر می شود و فرصت بیشتری برای درمان می دهد. آزمایش پاپ اسمیر می تواند تغییرات سلول های دهانه ی رحم که ممکن است در آینده باعث ایجاد سرطان شوند را مشخص کند. تشخیص زودهنگام سلول های غیرطبیعی از طریق آزمایش پاپ اسمیر، اولین قدم در تشخیص و توقف پیشرفت سرطان دهانه ی رحم است.

گاهی سرطان دهانه رحم را فقط از طریق آزمایش پاپ اسمیر نمی توان تشخیص داد. در صورت نیاز، پزشک با استفاده از میکروسکوپ دهانه ی رحم را بررسی می کند. به این کار، کولپوسکوپی می گویند.

 

از چه سنی باید آزمایش پاپ اسمیر بدهیم؟

انجام تست پاپ اسمیر در زنان با سن ۲۱ تا ۶۵ سال توصیه می شود. به طور کلی، پس از آغاز رابطه ی جنسی، در هر سنی، این تست انجام می شود. سپس در صورت طبیعی بودن نتایج، هر ۳ سال، آزمایش پاپ اسمیر تکرار می شود. حتی اگر از نظر جنسی فعال نیستید، باید آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهید. اما اگر از نظر جنسی فعال هستید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که زودتر آزمایش پاپ اسمیر را شروع کنید.

برای تشخیص سرطان دهانه ی رحم، علاوه بر آزمایش پاپ اسمیر، از آزمایش HPV نیز استفاده می شود. آزمایش HPV در زنان با سن بالاتر از ۳۰ سال انجام می شود و هر ۵ سال تکرار می شود.

بنابراین به طور کلی:

• زنان ۲۱ تا ۳۰ سال باید هر ۳ سال تست پاپ اسمیر را انجام دهند.
• زنان ۳۰ تا ۶۵ سال باید تست پاپ اسمیر به همراه آزمایش HPV را هر ۵ سال انجام دهند. البته برای این گروه می توان تست پاپ اسمیر را هر ۳ سال و آزمایش اچ پی وی را هر ۵ سال انجام داد.

زنان ۲۱ تا ۳۰ سال باید هر ۳ سال تست پاپ اسمیر را انجام دهند.

در چه شرایطی پاپ اسمیر زودتر از زمان مقرر شروع می شود؟

در صورت وجود برخی عوامل خطر، ممکن است سن شروع آزمایش پاپ اسمیر زودتر باشد و فاصله ی زمانی تکرار آن کوتاه تر در نظر گرفته شود. برخی از این عوامل خطر عبارتند از:

• تشخیص سرطان دهانه ی رحم
• آزمایش پاپ اسمیری که سلول های پیش سرطانی را نشان می دهد
• سابقه ی خانوادگی سرطان دهانه ی رحم
• شروع زودهنگام رابطه ی جنسی
• قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول (DES) قبل از تولد
• اچ آی وی (HIV)
• ابتلا به عفونت منتقله از راه جنسی مانند تبخال دستگاه تناسلی یا کلامیدیا
• ضعف سیستم ایمنی به دلیل پیوند عضو، شیمی درمانی یا استفاده مزمن از کورتیکواستروئید
• سابقه ی سیگار کشیدن
• داشتن چندین شریک جنسی یا فعال بودن از نظر جنسی.

 

چه افرادی نیازی به انجام پاپ اسمیر ندارند؟

در زنان با سن بالاتر از ۶۵ سال، درصورت طبیعی بودن نتیجه ی ۳ آزمایش پاپ اسمیر قبلی و در ۱۰ سال گذشته نتیجه ی غیر طبیعی در آزمایشات پاپ اسمیر مشاهده نشده باشد، پزشک می تواند انجام آزمایش پاپ اسمیر را متوقف کند.

اگر عمل جراحی برداشتن رحم انجام داده باشید، ممکن است هنوز هم به انجام منظم پاپ اسمیر نیاز داشته باشید. انجام پاپ اسمیر به این بستگی دارد که آیا دهانه ی رحم نیز برداشته شده است یا خیر.

آیا بعد از یائسگی باید پاپ اسمیر انجام شود؟

بعد از یائسگی و تا سن ۶۵ سالگی، ممکن است به انجام آزمایش پاپ اسمیر منظم نیاز داشته باشید.

آیا می توان در زمان قاعدگی آزمایش پاپ اسمیر را انجام داد؟

انجام آزمایش پاپ اسمیر در طول دوره ی قاعدگی می تواند بر صحت نتایج تاثیر بگذارد. تهیه ی نمونه ی واضح از سلول های دهانه ی رحم با وجود خون می تواند دشوار باشد. این موضوع منجر به نتیجه ی غیرطبیعی می شود یا هرگونه اختلال در سلول ها را پنهان می کند.

آیا پاپ اسمیر باعث از دست دادن باکرگی می شود؟

اگر کسی هرگز رابطه ی جنسی نداشته است، قرار دادن اسپکولوم در پروسه ی آزمایش پاپ اسمیر می تواند باعث تخریب پرده ی بکارت شود.

قبل از انجام پاپ اسمیر چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

برای اطمینان از نمونه گیری مناسب در آزمایش پاپ اسمیر، قبل از آزمایش موارد زیر را رعایت کنید:

• قبل از انجام تست پاپ اسمیر به مدت ۲ روز از رابطه ی جنسی، دوش واژینال یا استفاده از هرگونه داروی واژینال و تامپون خودداری کنید. این کار سلول های غیرطبیعی را از بین می برد یا منجر به پنهان شدن آن ها می شود.
• ترجیحا در دوران قاعدگی آزمایش پاپ اسمیر را انجام ندهید. بهترین زمان برای آزمایش پاپ اسمیر حداقل ۵ روز پس از پایان دوره ی قاعدگی است.

بهترین زمان برای آزمایش پاپ اسمیر حداقل ۵ روز پس از پایان دوره ی قاعدگی است.

آزمایش پاپ اسمیر چگونه انجام می شود؟

انجام آزمایش پاپ اسمیر در مطب پزشک زنان یا در مراکز مامایی انجام می شود و فقط چند دقیقه طول می کشد. شما باید لباس خود را از کمر به پایین در بیاورید و مراحل زیر را دنبال کنید:

• روی تخت معاینه ی زنان (ژنیکولوژی) بخوابید. زانو را خم کنید و پاشنه ی پا را در قسمت مشخص شده قرار دهید.
• پزشک از نظر وجود ترشحات غیر معمول، قرمزی، التهاب و کیست یا هر یافته ی غیر طبیعی، دهانه ی رحم و واژن را بررسی می کند.
• پزشک از وسیله ای به نام اسپکولوم برای انجام آزمایش پاپ اسمیر کمک می گیرد. پزشک اسپکولوم به آرامی وارد واژن می کند. اسپکولوم دیواره های واژن را از هم جدا کرده و بین دیواره ها فاصله ایجاد می کند تا پزشک بتواند به راحتی دهانه ی رحم را مشاهده کرده و بررسی کند. هنگام قرار دادن اسپکولوم ممکن است در لگن خود احساس فشار کنید.
• گاهی ممکن است پزشک پس از پوشیدن دستکش، دو انگشت را وارد واژن کرده و با دست دیگر شکم را فشار دهد. این کار با عنوان معاینه ی دستی لگن شناخته می شود. این معاینه برای بررسی ناهنجاری تخمدان یا رحم استفاده می شود.
• سپس پزشک با استفاده از یک سواپ که به شکل یک برس نرم است، از سلول های دهانه ی رحم نمونه برداری می کند. این نمونه برداری معمولا به بافت رحم صدمه ای وارد نمی کند.
• سپس نمونه ی جمع آوری شده از دهانه ی رحم به ظرفی که مایع مخصوصی برای نگهداری نمونه (مایع مخصوص آزمایش پاپ اسمیر) منتقل می شود یا سواپ روی یک لام شیشه ای کشیده می شود و سپس به وسیله ی اسپری مخصوص، روی لام فیکس می شود.
• نمونه به آزمایشگاه منتقل می شوند و در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرند. ویژگی های سلول های دهانه ی رحم از نظر وجود سرطان یا یک بیماری پیش سرطانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

آیا آزمایش پاپ اسمیر دردناک است؟

ممکن است هنگام وارد کردن اسپکولوم مقداری فشار در لگن خود احساس کنید. سعی کنید عضلات لگن خود را شل کنید. فشار دادن عضلات لگن هنگام احساس درد یا ناراحتی غریزی است، اما فشار دادن می تواند به منطقه ی لگن فشار وارد کند. تنفس عمیق ممکن است به شما در شل شدن عضلات کمک کند.

برخی شرایط می توانند باعث ناراحتی بیشتر در هنگام نمونه گیری برای تست پاپ اسمیر شود، مانند خشکی واژن، واژینیسموس (سفت شدن غیر ارادی عضلات واژن)، درد مداوم واژن و اندومتریوز (رشد بافت رحم در خارج از رحم).

خشکی واژن، واژینیسموس، درد مداوم واژن و اندومتریوز می تواند باعث درد در آزمایش پاپ اسمیر شود.

آیا خونریزی پس از انجام پاپ اسمیر طبیعی است؟

خونریزی خفیف پس از آزمایش پاپ اسمیر طبیعی است. خونریزی معمولا به دلیل خراش کوچک روی دهانه ی رحم یا دیواره ی واژن ایجاد می شود. خونریزی معمولا کم است و طی چند روز برطرف می شود. برای راحتی می توانید یک پد نوار بهداشتی یا خود به همراه داشته باشید.

نکات بسیار مهم:

اگر خونریزی شدید باشد به حدی که طی یک ساعت به بیش از یک پد نوار بهداشتی احتیاج داشته باشید یا خونریزی بیش از ۳ روز ادامه داشته باشد، با پزشک خود تماس بگیرید.

خونریزی بعد از انجام تست پاپ اسمیر طی چند ساعت متوقف می شود. لکه بینی نیز ممکن است تا ۲ روز طول بکشد.

اگر خونریزی دارید، از رابطه ی جنسی و تامپون اجتناب کنید. فشار اضافی ممکن است باعث شود خونریزی دوباره شروع شود یا شدیدتر شود.

از دلایل خونریزی پس از پاپ اسمیر می توان به خراش دهانه ی رحم، حساسیت دهانه ی رحم، افزایش عروق خونی گردن رحم، پولیپ های دهانه ی رحم، عفونت ها، سرطان دهانه ی رحم و استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری اشاره کرد.

خونریزی خفیف پس از آزمایش پاپ اسمیر طبیعی است که طی چند ساعت متوقف می شود اما لکه بینی ممکن است تا ۲ روز طول بکشد.

آیا ممکن است در نتایج تست پاپ اسمیر خطا رخ دهد؟

ممکن است پاپ اسمیر دارای نتیجه ی منفی کاذب باشد. به این معنا که سلول های غیر طبیعی وجود دارند اما شناسایی نمی شوند. اگرچه ممکن است سلول های غیرطبیعی شناسایی نشوند، اما نگران نباشید. اگر یک آزمایش پاپ اسمیر قادر به تشخیص سلول های غیر طبیعی نباشد، آزمایش بعدی با احتمال زیاد سلول های غیرطبیعی را شناسایی خواهد کرد. عواملی که می توانند باعث ایجاد نتیجه ی منفی کاذب در آزمایش پاپ اسمیر شوند عبارتند از:

• حجم نمونه ی ناکافی از سلول ها
• تعداد کم سلول های غیرطبیعی در نمونه
• وجود سلول های خونی یا سلول های التهابی که سلول های غیر طبیعی را پنهان می کنند.

 

آیا پاپ اسمیر بیماری های مقاربتی و نازایی را تشخیص می دهد؟

خیر. آزمایش پاپ اسمیر، هرگونه تغییرات غیرطبیعی در سلول های دهانه ی رحم را که می تواند منجر به سرطان دهانه ی رحم شود، تشخیص می دهد. تغییرات سلولی غالبا توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود که یک بیماری مقاربتی است. اما پاپ اسمیر فقط برای بررسی تغییرات سلولی استفاده می شود، نه اینکه HPV دارید یا نه. علاوه بر این، تست پاپ اسمیر قادر به تشخیص ناباروری نیست.

به خاطر داشته باشید که چیزی با عنوان آزمایش بیماری مقاربتی وجود ندارد. تشخیص بیماری های منتقله از راه جنسی با استفاده از معاینه و بررسی سابقه ی جنسی توسط پزشک امکان پذیر است.

تست پاپ اسمیر قادر به تشخیص ناباروری نیست.

نتایج تست پاپ اسمیر

نمونه ی جمع آوری شده به آزمایشگاه فرستاده می شود. نتایج منفی به این معنی است که هیچ نشانه ای از دیسپلازی سلول های دهانه ی رحم وجود ندارد. نتایج مثبت به معنای تشخیص سلول های غیر طبیعی است. مهم است بدانید که نتیجه ی غیرطبیعی پاپ اسمیر همیشه به معنای سرطان نیست. سلول های غیرطبیعی می توانند نشان دهنده ی التهاب، عفونت قارچی، تبخال ناحیه ی تناسلی، تریکومونیازیس و HPV باشند.

سلول های غیرطبیعی می توانند نشان دهنده ی سرطان یا  التهاب، عفونت قارچی، تبخال ناحیه ی تناسلی، تریکومونیازیس و HPV باشد.

مثبت بودن نتایج، تعیین کننده ی مراحل بعدی پیگیری از جمله: تست HPV، کولپوسکوپی، بیوپسی یا نمونه برداری، کورتاژ و جراحی است. در زیر به بررسی برخی نتایج غیرطبیعی آزمایش پاپ اسمیر می پردازیم:

۱: سلولهای سنگفرشی غیر معمول با اهمیت نامشخص (ASCUS)

اگرچه این سلول ها کمی غیر طبیعی هستند اما به وضوح نشان دهنده ی وجود سلول های پیش سرطانی نیست. در این حالت باید وجود ویروس هایی که باعث پیشرفت سرطان می شوند، مانند برخی از انواع HPV، بررسی شوند. اگر ویروس های پرخطر وجود نداشته باشد، سلول های غیرطبیعی یافت شده در نتیجه ی آزمایش نگران کننده نیستند. در صورت وجود ویروس های نگران کننده، به آزمایش بیشتری نیاز دارید.

۲: ضایعه ی داخل اپیتلیالی سنگفرشی

این سلول ها پیش سرطانی هستند و به ۲ دسته تقسیم می شوند.

• ضایعات داخل اپیتلیالی سنگفرشی با درجه ی پایین (LSILS)، به این معناست که اندازه، شکل و سایر مشخصات نشان دهنده ی ضایعه پیش سرطانی است که سال ها با تبدیل شدن به سرطان فاصله دارد.
• ضایعات داخل اپیتلیالی سنگفرشی با درجه ی بالا (HSILS) ممکن است زودتر به سرطان تبدیل شوند و لازم است آزمایش های تشخیصی اضافی انجام شود.

۳: سلول های غده ای غیر معمولی (AGC)

سلول های غده ای، مخاط تولید می کنند و در دهانه ی رحم و داخل رحم رشد می کنند. سلول های غده ای غیر معمولی ممکن است کمی غیر طبیعی به نظر برسند، اما که سرطانی یا غیر سرطانی بودن آن ها مشخص نیست. برای تعیین غیر طبیعی بودن سلول ها، آزمایشات بیشتری لازم است انجام شود.

۴: سلول های سرطانی سنگفرشی یا سلول های آدنوکارسینوما

وجود این سلول ها به این معنی است که سلول های جمع آوری شده به اندازه ای غیرطبیعی هستند که پزشک تقریبا به وجود سرطان اطمینان دارد. این نوع سرطان، در سلول های سطح صاف واژن یا دهانه ی رحم ایجاد می شود. آدنوکارسینوما به سرطان هایی با منشا سلول های غده ای گفته می شود. در صورت یافتن چنین سلول هایی، پزشک ارزیابی هایی بیشتری انجام می دهد.

لیست پزشکان زنان

راهنمای مراجعه به متخصص زنان

برای تشخیص عفونت HPV یا سرطان دهان ی رحم و یا برای چکاپ سالیانه، می توانید به دکتر زنان مراجعه نمایید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پاپ اسمیر و نیاز شما به آن می توانید همین حالا به صورت تلفنی با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید و هر سوالی که دارید از او بپرسید. دکترتو در امن ترین حالت ممکن، برای شما امکان مشاوره تلفنی با متخصص زنان و زایمان را برقرار کرده است. شما بدون نیاز به اینترنت، در سامانه دکترتو می توانید از بین متخصصین مختلف در تمامی ایران، این مشاوره را دریافت کنید.

منبع: cdc، emedicine، hopkinsmedicine، healthline، cancer، mayoclinic، plannedparenthood، verywellhealth، webmd، medlineplus، medicalnewstoday