آیا پزشک داروی نیاسپان را برای شما تجویز کرده است؟ پزشکان برای کنترل چربی معمولاً در کنار توصیههایی که برای داشتن یک رژیم غذایی سالم و کمچرب به بیماران ارائه میدهند، از یک سری درمانهای دارویی در قالب قرصهای خوراکی نیز کمک میگیرند تا بهاینترتیب کلسترول خون را کنترل کنند. یکی از داروهای تجویزی در درمان چربی خون، داروی نیاسپان است.
برای تنظیم کلسترول خون باید زیر نظر متخصص داخلی یا متخصص قلب باشید تا بهترین دارو را برای شما تجویز کند. در پنل دکترتو به راحتی از بهترین متخصصان و پزشکان سراسر کشور نوبت حضوری، تلفنی یا آنلاین بگیرید. در این مقاله با این دارو، نحوه مصرف و عوارض جانبی قرص نیاسپان بیشتر آشنا میشویم.
داروی نیاسپان چیست؟
نیاسپان یک قرص خوراکی است که برای درمان کلسترول بالا کاربرد دارد. این دارو حاوی نیاسین یا نیکوتینیک اسید است که در واقع به دسته ویتامینهای B تعلق دارد. این ترکیب که همان ویتامین B-3 است، هم بهصورت طبیعی در برخی منابع غذایی وجود دارد و هم بهصورت ترکیبی در برخی مکملها و داروها از آن استفاده میشود. بهصورت ویژه قرص نیاسپان از ترکیب نیاسین برای کاهش کلسترول و تریگلیسرید در خون و درمان علائم چربی بالا تولید شده است.
نحوه مصرف داروی نیاسپان
این دارو را بهصورت خوراکی همراه با یک وعده غذایی یا میانوعده کمچرب طبق دستور پزشک، معمولاً قبل از خواب مصرف کنید. مصرف نیاسین با معده خالی عوارض جانبی (مانند برافروختگی و ناراحتی معده) را افزایش میدهد. قرصها را به طور کامل ببلعید. از خردکردن یا جویدن قرصها خودداری کنید. انجام این کار میتواند تمام دارو را به یکباره آزاد کند و خطر عوارض جانبی را افزایش دهد.
بههیچعنوان نباید دارو بدون نظر پزشک قطع کرد یا این که دوز مصرفی آن را تغییر داد. مصرف دارو باید کاملاً مطابق دستور پزشک باشد. درصورتیکه دارو را برای مدتی طولانی مصرف نکردهاید بهتر است برای شروع مجدد دارو حتماً با پزشک معالج خود مشورت کنید. در نهایت این که این دارو در فرمولاسیونهای مختلفی موجود است و نباید بههیچعنوان بین اشکال مختلف دارو، دوزهای متفاوت یا حتی برندهای مختلف جابهجا شد، چرا که ممکن است موجب بروز مشکلات شدید کبدی شود.
بهترین زمان مصرف قرص نیاسپان
بهترین زمان مصرف قرص نیاسپان بعد از خوردن یک وعده غذایی کمچرب و قبل از خواب است. اگر از داروهای دیگری نیز برای کاهش کلسترول خود استفاده میکنید (رزینهای متصل به اسید صفراوی مانند کلستیرامین یا کلستیپول)، نیاسین را حداقل ۶-۴ ساعت قبل یا بعد از مصرف این داروها مصرف کنید. این محصولات میتوانند با نیاسین واکنش نشان دهند و از جذب کامل آن جلوگیری کنند.
موارد مصرف داروی نیاسپان
در کل قرص نیاسپان یک داروی کاهشدهنده چربی خون است و بهعنوان یک مکمل رژیم غذایی برای مواقعی که رژیم غذایی کمچرب نمیتواند به کنترل چربی خون کمک کند، تجویز میشود. NIASPAN برای کاهش سطح بالای TC، LDL-C، Apo B و TG و افزایش HDL-C در بیماران مبتلا به هیپرلیپیدمی اولیه و دیس لیپیدمی مختلط تایید شده است.
در بیماران با سابقه انفارکتوس میوکارد و هیپرلیپیدمی، داروی نیاسپان برای کاهش خطر انفارکتوس غیرکشنده میوکارد توصیه میشود. همچنین این دارو در بیمارانی با سابقه بیماری های قلبی و بیماری عروق کرونر و هیپرلیپیدمی، همراه با یک رزین اتصالدهنده به اسید صفراوی، برای کند کردن پیشرفت یا ترویج پسرفت بیماری آترواسکلروتیک تجویز میشود.
قرص نیاسپان حاوی نیاسین همچنین بهعنوان درمان کمکی برای درمان بیماران بزرگسال مبتلا به هیپرتری گلیسیریدمی شدید که خطر پانکراتیت دارند و رژیم غذایی نیز نمیتواند کمکی به کنترل بیماری کند، استفاده میشود. این دارو میتواند به جلوگیری از سکته مغزی (علائم سکته مغزی خفیف و شدید چیست؟) و حملات قلبی (نشانه های سکته قلبی چیست؟) کمک کند. همچنین با تاثیر داروی نیاسپان در کاهش چربی خون، ممکن است به کاهش خطر ابتلا به مشکلات پانکراس (پانکراتیت) در افراد در معرض خطر نیز کمک کند.
دوز مصرفی داروی نیاسپان
دوز مصرفی داروی نیاسپان بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسخ به درمان تعیین میشود. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و بهتدریج دوز خود را افزایش دهید. دوز شما باید بهآرامی افزایش یابد. ترجیحاً درمان با نیاسپان باید با ۵۰۰ میلیگرم در شب شروع شود تا بروز و شدت عوارض جانبی که ممکن است در طول درمان اولیه رخ دهد کاهش یابد.
سپس بر اساس نیاز بیمار میتوان دوزهای بالاتر ۷۵۰ و ۱۰۰۰ میلیگرم را تجویز کرد. دوز بهتدریج هر ۴ هفته تا حداکثر دوز ۲۰۰۰ میلیگرم قبل از خواب افزایش مییابد. مصرف قرصها میتواند بهصورت یک قرص نیاسپان ۱۰۰۰ میلی گرمی یا دو قرص نیاسپان ۵۰۰ میلی گرمی قبل از خواب باشد. اگر دوز تجویزی ۱۵۰۰ میلیگرم در روز باشد، میتوان دو قرص نیاسپان ۷۵۰ میلی گرمی در روز قبل از خواب مصرف کرد.
عوارض جانبی داروی نیاسپان
هر دارویی به نسبت فوایدی که دارد، ممکن است یک سری عوارض جانبی نیز داشته باشد که برخی موقتی و طبیعی بوده و برخی نیز عوارض جدی دارو هستند. بعد از مصرف داروی نیاسپان در برخی از افراد این عوارض دیده میشود.
- برافروختگی صورت و گردن همراه با گرما
- سردرد
- خارش
- سوزش
- تعریق
- لرز یا سوزنسوزنشدن
- سرگیجه
- ناراحتی معده
- سوزش سر دل
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
ممکن است طی ۲ تا ۴ ساعت پس از مصرف این دارو چنین عوارضی رخ دهد. این اثرات باید با تطبیق بدن با دارو بهبود یابند یا از بین بروند.
اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. سایر عوارض جدی شامل این موارد میشود.
- سبکی سر
- ضربان نامنظم قلب
- مشکلات بینایی
- زردی پوست و چشم
- گرفتگی عضلات پا
- خشکی دهان
- علائمی شبیه آنفولانزا
- تورم پا و دستها
- کهیر
- علائم مشکلات لختهشدن خون مانند خون در ادرار یا خونریزی لثه و بینی، غشکردن و افزایش سرفه
موارد احتیاط و منع مصرف داروی نیاسپان
مصرف داروی نیاسپان در برخی از افراد ممنوعیت یا محدودیت مصرف دارد. برای مثال استفاده از NIASPAN در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی یا کبدی مطالعه نشده است. NIASPAN در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کبدی قابلتوجه یا غیرقابلتوضیح منع مصرف دارد. NIASPAN در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی باید بااحتیاط استفاده شود. بیماران باسابقه زردی، بیماری کبدی صفراوی یا زخم معده باید در طول درمان با NIASPAN از نزدیک تحتنظر باشند. مصرف قرص نیاسپان در این گروهها میتواند عوارض جانبی شدیدتری را به دنبال داشته باشد.
کسانی که به نیاسین یا هر یک از مواد تشکیلدهنده این دارو حساسیت دارند، افرادی با بیماری زخم معده یا روده فعال و افرادی با سابقه خونریزی معده و روده از دیگر مواردی هستند که نباید نیاسپان را بدون نظر پزشک مصرف کنند و احتمالاً مصرف دارو برای آنها ممنوعیت دارد. سابقه فشارخون پایین، مصرف الکل، مشکلات خونریزی و پلاکت پایین، بیماری کیسه صفرا، گلوکوم، نقرس، بیماری قلبی، آنژین ناپایدار، افزایش سطح آنزیمهای کبدی، کمکاری تیروئید و مصرف مواد مخدر خصوصاً ماریجوانا از دیگر شرایطی است که برای مصرف داروی نیاسپان محدودیت دارند.
در خصوص مصرف این دارو برای کودکان نیز باید محتاط بود. هنوز هیچگونه مطالعهای در خصوص این که آیا قرص نیاسپان برای کودکان بیخطر است یا اینکه اثربخشی آن چقدر است انجام نشده و بنابراین نباید این دارو را برای کودکان تجویز کرد.
مصرف نیاسپان در بارداری
بر اساس اطلاعات موجود مصرف نیاسپان در دوران بارداری مجاز نیست و زنان در صورت بارداری باید مصرف این دارو را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنند.
مصرف نیاسپان در شیردهی
شیردهی از دیگر شرایطی است که در آن نباید داروی نیاسپان را مصرف کرد و در این دوره باید یا مصرف دارو قطع شود یا این که در صورت لزوم مصرف این دارو، شیردهی متوقف شود.
نیاسپان و دیابت
افراد مبتلا به دیابت ممکن است سطح قند خون ناشتا بالاتری را تجربه کنند. اگر دیابت دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد که قند خون خود را بیشتر کنترل کنید و هرگونه تغییر در الگوهای معمول قند خون خود را به پزشک گزارش دهید. ممکن است نیاز باشد تا پزشک دوز داروهای دیابت شما را مجدداً تنظیم کند.
تداخلات دارویی نیاسپان
نیاسپان ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد. تمام داروها و مکملهایی را که استفاده میکنید به پزشک خود بگویید تا پزشک به شما در صورت وجود هر گونه احتمال بروز تداخل دارویی توصیههای لازم را ارائه دهد. تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد.
- سایر داروهای کاهنده کلسترول
- رقیقکنندههای خون
- مولتیویتامینها
- مکملهای معدنی حاوی نیاسین
- داروهای فشارخون
- مهارکنندههای اسید صفراوی
- آسپرین
- داروهای قلبی مانند استاتین
- وارفاراین
- نیتراتها
اطلاعات دارویی نیاسپان
در جدول زیر میتوانید اطلاعات دارویی نیاسپان را مشاهده کنید.
اشکال دارویی | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
قرص نیاسپان ۵۰۰ میلی گرمی | سردرد | آسپرین |
قرص نیاسپان ۷۵۰ میلی گرمی | تهوع | سایر داروهای کاهنده چربی |
قرص نیاسپان ۱۰۰۰ میلی گرمی | درد معده | استاتینها |
برافروختگی | داروهای ضد فشارخون | |
افزایش ضربان قلب | مکملهای غذای حاوی نیاسین | |
خارش و سوزش | ||
گرفتگی عضلات |
مکانیسم اثر نیاسپان
هنوز بهصورت دقیق مشخص نیست که چطور داروی نیاسپان میتواند پروفایل لیپیدی افراد را تغییر داده و موجب کاهش چربی خون شود. این فرایند میتواند شامل چندین عمل مختلف از جمله مهار نسبی آزادسازی اسیدهای چرب آزاد از بافت چربی و افزایش فعالیت لیپوپروتئین لیپاز باشد. افزایش فعالیت لیپوپروتئین لیپاز میتواند سرعت حذف شیلو میکرون تریگلیسرید از پلاسما را افزایش داده و به این طریق موجب کاهش چربی خون شود.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
نیاسپان نوعی نیاسین یا یک کمپلکس ویتامین B است که در کنار یک رژیم غذایی کمچرب که در آن مصرف کلسترول محدود شده است میتواند به کاهش میزان کلسترول خون و چربیهای آزاد در خون کمک کند. این دارو باید حتماً تحتنظر پزشک مصرف شود، چرا که میتواند در بسیاری از موارد محدودیت مصرف داشته باشد و یک سری عوارض جانبی نیز دارد.
برخی از عوارض جانبی این دارو میتواند برای سلامتی خطرساز شود که از جمله آن میتوان به خطر غشکردن، مشکلات کبدی و تنگی نفس اشاره کرد. بااینحال مصرف درست نیاسپان تحتنظر پزشک به همراه یک رژیم غذایی متعادل کمچرب میتواند تاثیر خوبی در کاهش و کنترل چربی خون داشته باشد و به افزایش سلامتی افراد کمک کند.
اگر قصد مصرف این دارو را دارید، حتما با متخصص قلب و عروق یا دکتر داخلی مشورت کنید. همچنین میتوانید از مشاوره دارویی استفاده کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین دکتر قلب و عروق وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!