داروی ویتاگنوس بهترین دارو برای تنظیم هورمونی زنان

خلاصه این مطلب را در این پادکست گوش دهید:

معجزه ویتاگنوس چیست؟ داروی ویتاگنوس، دارویی گیاهی است که به صورت گسترده‌ برای تنظیم هورمون‌های زنانه استفاده می‌شود. این دارو به قرص زنان، قرص پریودی یا قرص یائسگی هم معروف است. برخی از منابع این دارو را جز بهترین داروها برای درمان اختلالات پریود یا یائسگی می‌دانند و برخی منابع و تجربه‌ها هم به عوارض و یا بی‌فایده بودن این دارو اشاره دارند.

در این مطلب سعی می‌کنیم معرفی جامعی از داروی ویتاگنوس داشته باشیم و به تمامی کاربردها و نحوه صحیح مصرف آن بپردازیم. اما بهتر است قبل از مصرف هر دارویی، به خصوص داروهای هورمونی مشاوره با دکتر داروساز یا متخصص زنان و زایمان را نظر بگیرید. مشاوره دارویی اس اچ پلاستیک این مسیر را برای شما راحت‌تر کرده است. پس قبل از مصرف دارو، شما هم خیالتان را راحت کنید.

ویتاگنوس چیست و چه کاربردی دارد؟

داروی گیاهی ویتاگنوس عصاره‌ی گیاه ویتکس (vitex) یا پنج انگشت است که در دو شکل زیر در بازار ایران ارائه می‌شوند.

• قرص ویتاگنوس
• قطره ویتاگنوس ۳۰ میلی‌گرمی.

این دارو می تواند در دختران جوان از شروع قاعدگی، تا زنان مسن و در موارد مختلف اختلالات هورمونی مورد استفاده قرار گیرد.

نکته مهم در خصوص این محصول آن است که استفاده از گیاه دارویی پنج انگشت در فرمولاسیون این محصول کمک خواهد کرد تا از طریق مصرف محصولی طبیعی و بدون ایجاد هیچ نوع عارضه جانبی خاصی مشکلات هورمونی خود را به خوبی برطرف کنید.

این گیاه با افزایش ترشح پروژسترون نسبت به استروژن باعث بهبود عملکرد تخمدان می‌گردد، و اختلالات پریود را کاهش می‌دهد. همچنین از رشد فیبروم در جدار رحم جلوگیری می‌کند. از گیاه پنج انگشت برای درمان نارسایی تخمدان نیز می‌توان استفاده کرد. بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی و کاهش علائم دوران یائسگی از مهم‌ترین کاربردهای گسترده‌ی این داروی گیاهی است. در بخش موارد مصرف داروی ویتاگنوس، کاربردهای دقیق‌تر این دارو را بخوانید و در صورت نیاز با دکتر داروساز خود مشورت کنید یا مشاوره دارویی با دکتر زنان بگیرید.

نحوه‌ مصرف صحیح داروی ویتاگنوس و دوز مصرفی

قبل از مصرف قرص ویتاگنوس یا قطره‌ی ویتاگنوس با دکتر زنان و زایمان مشورت کنید.

طرز استفاده از قرص ویتاگنوس:

• ۲ عدد در روز
• صبح و شب
• قبل از غذا

طرز استفاده از قطره ویتاگنوس:

• روزی ۴۰ قطره
• محلول در آب
• قبل از صبحانه
  • ترجیحا نیم ساعت قبل از صبحانه و با معده خالی مصرف شود.
  • دارو دارای مزه مطلوبی نیست، بنابراین هنگام مصرف می‌توانید آن را با آب، آبمیوه، شیر و یا هر ماده دیگری مخلوط کنید.
  • در صورتی که بخاطر مزه‌ی آن یا حساسیت معده‌تان نمی‌توانید دارو را قبل از صبحانه میل نمایید، آن را همراه با غذا مصرف کنید.

نکاتی در مورد مصرف این دارو:

• دارو معمولا بعد از ده روز اثر می‌گذارد و اثرات آن حداقل پس از یک ماه مصرف آن ظاهر می‌شوند.
• اثرات ویتاگنوس بعد از دو تا سه ماه به حداکثر می‌رسد.
• برخی توصیه‌ها بر این است که برای مشاهده تاثیر قطعی دارو حداقل شش ماه متوالی و به طور منظم مصرف شود.
• شروع داروی ویتاگنوس برخلاف دیگر داروهای هورمونی زنانه که بر اساس تقویم پریودی شما چیده می‌شوند، احتیاج به زمان معینی ندارد. 
• در طول دوره پریود باید از قرص ویتاگنوس استفاده کنید، پس مصرف داروی ویتاگنوس را در دوره پریود قطع نکنید.
• در صورت تجویز پزشک می‌توانید دوز مصرفی قرص ویتاگنوس را تا ۲ برابر (روزانه ۲ عدد قرص) افزایش دهید.
• در صورت تجویز پزشک می‌توانید دوز مصرفی قطره ویتاگنوس را تا ۳ بار در روز (صبح، ظهر و شب) و هر بار ۴۰ قطره افزایش دهید.
• برای اثربخشی بهتر دارو را در زمان مشخص و در فواصل زمانی یکسان مصرف کنید.
• درصورت فراموش کردن مصرف یک نوبت، مقدار مصرف نوبت بعدی را ۲ برابر نکنید.

موارد مصرف داروی ویتاگنوس

همانطور که گفتیم این دارو کاربردهای زیادی دارد که در ادامه ابتدا به صورت موردی آنها را معرفی کرده و سپس موارد مهم را بیشتر توضیح خواهیم داد:

• سندروم پیش از قاعدگی یا PMS
• رفع اختلالات قاعدگی مانند:
  • درد پستان
  • پریود دردناک
  • قطع غیر طبیعی پریود
  • خونریزی شدید پریود
  • نامنظم بودن قاعدگی
• تنظیم کننده اختلالات هورمونی
• ناباروری
• آکنه
• عوارض حین یائسگی
• یائسگی زودرس
• رفع تنبلی تخمدان
• کاهش یا توقف کیست‌های فیبروئیدی یا مهار فیبروم رحم
• نارسایی زودرس تخمدان
• افزایش سایز سینه
• کاهش ریزش مو
• کاهش موی زائد.

این دارو از گیاه پنج انگشت به دست می‌آید با اصلاح نسبت پروژسترون به استروژن می‌تواند به درمان بسیاری از مشکلات هورمونی کمک کند.

کاربردهای مهم قرص ویتاگنوس

برخی از موارد مهم بالا را در زیر بیشتر توضیح می‌دهیم:

۱. سندرم پیش از قاعدگی (PMS)

مصرف خوراکی ویتکس آگنوس کاستوس برخی از علائم سندرم پیش از قاعدگی، به ویژه درد یا حساسیت پستان، بدخلقی، اضطراب، عصبانیت و سردرد را کاهش می‌دهد. به نقل از مجله سلامت webmd، داروی ویتاگنوس با کاهش ترشح پرولاکتین، به تعادل سایر هورمون‌ها مانند استروژن و پروژسترون کمک می‌کند.

برای گزارشی که در ژورنال Planta Medica منتشر شد، نتایج نشان داد که ویتکس ممکن است در مدیریت PMS مفید باشد. اما برای قطعیت باید مطالعات بیشتری داشت.

۲. بهبود عوارض ناشی از یائسگی

یائسگی زمانی تشخیص داده می‌شود که فرد به مدت ۱۲ ماه پریود نشود. اگرچه این یک فرآیند طبیعی است، اما با چندین عوارض جانبی ناخوشایند همراه است. ویتاگنوس در مدیریت این عوارض مفید است:

• لرز
• گرگرفتگی
• تغییرات خلق و خو
• مشکلات خواب.

بر اساس مطالعاتی که در مجله‌ی معتبر verywellhealth منتشر شده است، تعیین اینکه آیا ویتکس برای علائم یائسگی مفید است یا خیر دشوار است. مکمل ویتاگنوس برای زنان یائسه ایمن به نظر می‌رسد، اما شواهد قوی مبنی بر فواید استفاده از آن وجود ندارد. در نتیجه قبل از مصرف دارو با مشاور دارویی در اس اچ پلاستیک مشورت کنید.

ویتکس برای درمان علائم PMS، درمان عوارض یائسگی، ناباروی، اختلالات پریود، فیبروم رحم، تنبلی تخمدان و غیره استفاده می‌شود.

۳. ناباروری

برای بسیاری از زنان این سوال مهم مطرح است که آیا ویتاگنوس باعث باروری می‌شود یا به درمان نازایی کمک می‌کند؟ مطالعه منتشر شده در Clinical and Experimental Obstetrics & Gynecology نشان می‌دهد که یک مکمل غذایی حاوی ترکیبی از ویتکس، چای سبز، ال-آرژنین، ویتامین‌ها (از جمله فولات) و مواد معدنی ممکن است به بهبود باروری در زنان کمک کند. یکی از مکانیسم‌های پیشنهادی برای این نتیجه، اثر ویتاگنوس بر کاهش سطح پرولاکتین است. سطوح بالای غیر طبیعی پرولاکتین، که اغلب در نقایص فاز لوتئال دیده می شود، می‌تواند باردار شدن را سخت کند.

۴. تنظیم پریود

یکی از مشکلات عمده زنان در دوره‌های مختلف زندگی‌شان، نامنظم بودن پریود یا دوبار پریود شدن در ماه است. داروی ویتاگنوس با افزایش ترشح پروژسترون به استرو‌ژن باعث بهبود عملکرد تخمدان شده، درنتیجه نامنظم بودن پریود را کاهش می‌دهد.

دیگر موارد مصرف ویتکس

ویتاگنوس ایرانی که در خارج از ایران با نام مکمل ویتکس رایج است، برای استفاده در مدیریت آکنه، بیماری فیبروکیستیک پستان، هیپرپلازی خوش خیم پروستات، میگرن و شرایط مفصلی هم به بازار عرضه شده اما علم کافی برای حمایت از این ادعاها وجود ندارد.

دوز مصرفی ویتاگنوس

• درمان سندروم پیش از قاعدگی (PMS):
  • روزانه ۲ عدد قرص، صبح و شب
  • شروع مصرف قرص حدود ۱ هفته قبل از شروع پریود و ادامه‌ی آن تا هنگام قاعدگی و یا تا پایان دوره پریود

• درمان خونریزی شدید پریود، لکه ‏بینی، پریود نشدن یا پریود شدن مکرر:
  • روزی ۲ عدد قرص
  • به مدت سه تا چهار ماه

• رفع عوارض یائسگی از جمله گرگرفتگی، تعریق، خستگی و غیره:
  • روزی ۲ عدد قرص
  • به مدت طولانی (بیش از دو سال)

• مدیریت پیشرفت و درمان فیبروم رحمی:
  • روزی ۲ عدد قرص
  • حداقل به مدت ۶ ماه و در صورت لزوم به مدت طولانی

• درمان آکنه و جوش هورمونی:
  • روزی دو عدد قرص
  • به مدت سه ماه

• کنترل کیست تخمدان و پستان:
  • روزی ۲ عدد قرص
  • تا زمان مورد نیاز

• کنترل چاقی با منشاء هورمونی:
  • روزی ۲ عدد قرص
  • به مدت لازم (به مدت طولانی)

• نازائی:
  • روزی ۲ عدد قرص
  • به مدت شش تا دوازده ماه.

هشدار:

کاربردهای قرص ویتاگنوس و دوز‌های مصرفی آن صرفا برای آگاهی‌بخشی شماست. لطفا از مصرف خودسرانه‌ی قرص ویتاگنوس خودداری کنید و پیش از مصرف با دکتر زنان یا مشاور دارویی مشورت نمایید

قرص ویتاگنوس چه عوارضی دارد؟

مصرف ویتاگنوس ممکن است باعث تعدادی از عوارض جانبی شود، از جمله:

• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی
• تشدید خونریزی ماهانه
• خشکی دهان
• ریزش مو
• سردرد
• خارش
• ناراحتی‌های خفیف گوارشی
• حالت تهوع
• ضربان قلب تند
• بثورات پوستی
• آکنه و جوش.

این دارو می‌تواند عوارضی مانند خونریزی بین دوره‌های پریود، افزایش خونریزی پریود، ریزش مو، بثورات پوستی و غیره داشته باشد.

هشدارها:

۱. در برخی افراد مصرف دارو در ماه اول و یا دوم ممکن است باعث شدت خونریزی ماهیانه گردد که در این صورت می‌توان مصرف دارو را قطع کرد و پس از ۲ هفته، با دوز کمتری به مصرف دارو ادامه داد. اما اگر خونریزی شدید باز ادامه یافت مصرف دارو باید قطع شود.

۲. عوارض جانبی پس از قطع مصرف ویتاگنوس برطرف می‌شود. در صورت ادامه یا بدتر شدن عوارض جانبی با پزشک زنان یا با مشاور دارویی اس اچ پلاستیک صحبت کنید.

۳. لیست بالا تنها برخی از عوارض جانبی شایع و مهم داروی ویتاگنوس است، پس اگر با هر موردی به جز این موارد روبرو شدید سریعا با دکتر داروساز مشورت کنید.

احتیاط‌ ها و موارد منع مصرف ویتاگنوس

قرص ویتاگنوس و قطره‌ی آن داروهای مجازی هستند که بدون نسخه‌ی پزشک هم به فروش می‌رسند. اما همانطور‌ که در بخش‌های بالایی گفته شد، مصرف هر دارویی به خصوص داروهای هورمونی باید تحت نظر پزشک باشد. در ادامه به لیستی از موارد احتیاط در مصرف این دارو را خواهید خواند:

• مصرف در بارداری ممنوع است.
• بانوان شیرده بهتر است از قرص ویتاگنوس استفاده نکنند.
• مصرف این محصول می‌تواند منجر به کاهش فشارخون در بیماران مبتلا به مشکلات فشار خون شود. از این رو لازم است این افراد پیش از مصرف ویتاگنوس با مشاور دارویی مشورت نموده و با احتیاط اقدام به مصرف دارو کنند.
• در شرایط حساس به هورمون مانند بیماری‌هایی چون اندومتریوز؛ فیبروئید رحم؛ یا سرطان سینه، رحم یا تخمدان ویتاگنوس می‌تواند بر هورمون‌ها به خصوصو بر سطح استروژن تأثیر بگذارد. اگر شرایط حساس به هورمون دارید از داروی ویتاگنوس استفاده نکنید.
• داروی ویتاگنوس می‌تواند در اثربخشی لقاح آزمایشگاهی اختلال ایجاد کند. اگر در حال انجام این روش هستید از این دارو استفاده نکنید.
• ویتاگنوس حاوی مواد شیمیایی است که بر مغز تأثیر می‌گذارد. این مواد شیمیایی مانند برخی از داروهای مورد استفاده برای بیماری پارکینسون بر مغز تأثیر می‌گذارند. درنتیجه مصرف ویتاگنوس ممکن است بر درمان بیماری پارکینسون تأثیر بگذارد.
• مصرف ویتاگنوس ممکن است بر درمان برخی اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی یا سایر اختلالات روان پریشی تاثیر بگذارد. چرا که ویتاگنوس بر دوپامین اثر دارد در حالی‌که برخی از داروهای درمان اختلالات روانی هم به کاهش دوپامین کمک می‌کنند.
• در کسانیکه سابقه حساسیت پوستی دارند، مصرف ویتاگنوس احتمال بروز ضایعات پوستی را بیشتر است.
• قرص ویتاگنوس در مواردی که بعد از زایمان مصرف شود، زمان شروع اولین پریود را جلو می‌اندازد.
• مصرف ویتکس آگنوس کاستوس همراه با قرص‌های ضد بارداری ممکن است اثرات قرص‌های ضدبارداری را کاهش و شانس باردار شدن را افزایش دهد. اگر از قرص‌های ضدبارداری همراه با ویتاگنوس استفاده می‌کنید، از یک نوع دیگر از روش‌های پیشگیری از بارداری مانند کاندوم هم استفاده کنید.

موارد منع مصرف داروی ویتاگنوس

چه افرادی نمی‌توانند ویتاگنوس مصرف کنند؟

• بیماران مبتلا به تومورهای هیپوفیز
• سرطان سینه
• مردان به خاطر ترکیبات استروژنیک این گیاه نباید از آن استفاده کنند.
• زنان شیرده، باردار یا زنانی که احتمال حاملگی‌شان می‌رود.
• افرادی که دچار اختلال در مقادیر دوپامین هستند.

خانم‌های باردار، مردان، افراد مبتلا به سرطان سینه، یا تومور هیپوفیز و کسانی که اختلال در تنظیم مقدار دوپامین دارند، نباید از این دارو استفاده کنند.

اختلالات دارویی قطره ویتاگنوس

• قرص‌های ضدبارداری
• قرص استروژن
• هورمون‌های جنسی
• هالوپریدول
• داروهای ضدروان‌پریشی
• داروهای مورد استفاده برای بیماری پارکینسون (آگونیست‌های دوپامین)
• متوکلوپرامید.

این دارو با دیگر داروهای هورمونی مانند داروهای ضدبارداری یا داروهای ضدروان‌پریشی و دیگر داروها اختلال دارویی دارد.

اطلاعات دارویی، مکانیسم عملکرد دارو ویتاگنوس و اشکال دارویی آن

در این بخش اطلاعات تخصصی‌تری در خصوص داروی ویتاگنوس می‌خوانید:

اشکال دارویی

عصاره این گیاه به صورت قرص و قطره در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد که بدون نسخه پزشک هم قابل خریداری است. اما توصیه می‌شود قبل از مصرف آن با متخصص زنان و زایمان مشورت شود.

• قرص: هر قرص حاوی ۳/۳-۱/۲ میلی‌گرم اکوبین
• قطره: ۸۰ تا ۹۰ میلی‌گرم عصاره میوه گیاه ویتکس در هر میلی‌لیتر.

ترکیبات شیمیایی دارو

• لیمونن Limonene
• سینیول Cineole از Essential oils
• کاستیکان Castican
• اورینتین Orientin
• ایزووایتکسین Iso vitexin از Flavonoids
• اگنوزید Agnuside
• ایوکوبین Eucubin از Iridoidglycosides.

مکانیسم اثر دارو

مکانیسم اثر این فرآورده به اثبات نرسیده‌است ولی به نظر می‌رسد گیاه پنج انگشت با اثر بر محور هیپوتالاموس – هیپوفیز اثر خود را اعمال می‌کند. این گیاه باعث کاهش آزاد شدن FSH و افزایش آزاد شدن LH و پرولاکتین از هیپوفیز می‌گردد. لازم به ذکر است که مطالعات نشان داده است که گیاه پنج انگشت حاوی ترکیبات استروژنی نیست و مستقیما بر روی تخمدان‌ها تاثیر نمی‌گذارد.

این دارو در مواردی که تخمدان قادر به تخمک گذاری نیست، با اصلاح نسبت پروژسترون به استروژن باعث افزایش عملکرد تخمدان و بهبود تخمک‌گذاری می‌شود. این گیاه به علت داشتن ترکیبات اسانسی، ایریدوئیدها و فلاونوئیدها، اختلالات غدد مترشحه هورمون‌ها را از طریق Master gland تنظیم کرده و بدین‌ترتیب باعث تعادل هورمون‌های زنان و رفع اختلالات آن می‌شود. همچنین مواد شبه هورمونی موجود در گیاه، هورمون مورد نیاز افراد دارای اختلالات هورمونی را تامین می‌کند.

سوالات متداول در مورد قرص ویتاگنوس

در این بخش به سؤالات شما در مورد این داروی گیاهی پاسخ می‌دهیم. اگر سؤالی دارید که در این مطلب پاسخی برای آن پیدا نکرده‌اید، لطفا سؤال خود را در انتهای این مطلب برای ما کامنت کنید تا کارشناسان ما در اولین فرصت به آن پاسخ دهند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

بسیاری از زنان در دوره‌های مختلف زندگی خود از بلوغ، بارداری، زایمان و یائسگی دچار اختلالات هورمونی می‌شوند. این اختلالات هورمونی در زندگی آنها اثر می‌گذارد. پس همگی به دنبال راه راحتی برای خلاصی از عوارض این مشکلات هورمونی هستند. داروی گیاهی ویتاگنوس به دو شکل قطره و قرص، دارویی ایرانی است که برای تنظیم هورمونی بین خانم‌ها معروف است. از این دارو برای درمان علائم سندروم پیش از قاعدگی، پریود‌های نامنظم یا دردناک، کنترل علائم یائسگی استفاده می‌شود.

داروی ویتاگنوس را می‌توانید بدون نسخه‌ی پزشک هم تهیه کنید. اما توصیه ما این است که اگر دچار چنین مشکلاتی در دوره پریود یا بارداری هستید یا در آستانه‌ی یائسه شدن قرار دارید، حتما به متخصص زنان مراجعه کنید. متخصص علائم شما را بررسی کرده و علت بروز چنین عارضه‌هایی را تشخیص می‌دهد. برای ارتباط با دکتر زنان می‌توانید از طریق سایت اس اچ پلاستیک اقدام کنید.

در صورتی که شروع به مصرف داروی ویتاگنوس هم کرده‌اید، برای کاهش عوارض و اطمینان از مصرف صحیح آن، حتما از طریق مشاوره تلفنی دارویی اس اچ پلاستیک با بهترین دکترهای داروساز مشاوره دریافت کنید.

اس اچ پلاستیک مراقب سلامت شماست!